Afbeelding
dinsdag 27 juni 2023

De leukste en beste fietsactiviteiten voor ouderen zijn gebundeld

Jasmijn van Engelen

Zoals je in een restaurant kan kiezen voor koffie, een broodje of toch maar een salade, heeft programma Doortrappen ook een menukaart opgesteld. Nee, niet met culinaire gerechten, maar met mogelijkheden om ouderen zo lang mogelijk veilig te laten fietsen. Handig, want dat is het doel van programma doortrappen. Wat er allemaal op die menukaart staat en welke handige foefjes de kaart heeft vertellen Samantha Ziolo, coördinator Doortrappen, en Natascha Shahbaziane, programmamanager Vervoerregio Amsterdam.

Vertel, wat houdt deze menukaart van Doortrappen in?

Samantha: ‘De menukaart van programma doortrappen is net een twee weken af. Het is een kort en bondig document waarin de twaalf meest populaire en effectieve activiteiten worden uitgelegd die gemeenten, partners en ambassadeurs kunnen organiseren om ouderen zo lang mogelijk veilig te laten fietsen. Bijvoorbeeld een fietsvaardigheidsparcours, fietsencheck of een informatiebijeenkomst. Bij iedere optie wordt, zoals bij een infographic, in fietswielen uitgedrukt of een activiteit tijd en geld kost en wat het oplevert. Is het een sociale activiteit, draagt het bij aan de gezondheid en bovenal: hoeveel effect heeft het op de fietsveiligheid van ouderen? Zo is met één blik op de activiteit duidelijk wat het kost en wat het oplevert. Ook heeft iedere activiteit een overzicht van welke professionals nodig zijn om de activiteit te organiseren. Bijvoorbeeld buurtsportcoaches, fysiotherapeuten, fietsenmakers, doortrappen coördinator of vrijwilligers. Zo vormt deze menukaart een inspiratie voor iedereen die zich wil inzetten voor het verbeteren van de fietsveiligheid van ouderen.’

Natascha: ‘Gemeenten, welzijnsorganisaties, partners en ambassadeurs worden vaak van verschillende kanten met allerlei informatie overladen. Dus het programma doortrappen wilde geen eindeloos rapport opstellen met geleerde lessen uit het programma en diepgaand achtergrondonderzoek. Maar we wilden wel een document hebben waarmee te zien is dat het verstandig is om aandacht te besteden aan fietsveiligheid van ouderen. En ook een document wat inspireert om actie te ondernemen op dit onderwerp. Daarom bevat de menukaart naast voorbeeldactiviteiten ook een handig stappenplan met wat er moet gebeuren om een activiteit te organiseren. Zo zet de menukaart hopelijk aan tot mooie dingen.’

Kunnen jullie vertellen waarom de menukaart is gemaakt?

Natascha: ‘De menukaart is onderdeel van de overdracht van het programma aan netwerken in de gemeenten van de vervoerregio. Het programma doortrappen is een landelijk programma. Als Vervoerregio Amsterdam hebben we in 2019 besloten dat we het programma wilden vertalen naar de regio. Daarom hebben we onder andere aan Samantha de opdracht gegeven om bij de gemeenten van de vervoerregio het programma aan te laten slaan. Eerst door zelf activiteiten te organiseren, maar op den duur door gemeenten en partners te ondersteunen als de gemeenten en partners zelf deze activiteiten organiseren. Daar kan zo’n menukaart heel goed bij helpen.’

Samantha: ‘Als coördinator van doortrappen heb ik sinds oktober vorig jaar hard gewerkt om allerlei activiteiten te organiseren in de gemeenten van de vervoerregio. Daarvoor deden mijn voorgangers dat. En we deden het niet alleen, maar juist in samenwerking met de gemeenten zelf en met partners en ambassadeurs zoals welzijnsorganisaties, huisartsen, fietsenmakers en buurtsportcoaches. Immers, de partners en ambassadeurs hebben veel meer connecties met de doelgroep. Als een welzijnsorganisatie een fietsvaardigheidsparcours uitzet, of de lokale fietsenmaker een fietsencheck doet, dan kom je daar als inwoner van de gemeente sneller op af dan als een onbekende een activiteit opzet. Daarom willen we het programma overdragen aan die lokale netwerken. Dan is de kans het grootst dat het programma standhoudt. Om te voorkomen dat ieder netwerk van een gemeente zelf het (fiets)wiel moet uitvinden is de menukaart gemaakt om op terug te vallen.’

Hoe gaat het met de overdracht van het programma? Bij wie slaat de menukaart aan?

Samantha: ‘De menukaart is net af, dus net is nog even kijken hoe de verschillende gemeenten erop reageren. Maar ik hoop natuurlijk dat ze allemaal zin krijgen om doortrappen-activiteiten te gaan organiseren als ze het lezen. We zien dat de verschillende gemeenten in de regio allemaal op een andere manier met het programma bezig zijn. Sommige gemeenten kennen Doortrappen al heel goed, terwijl andere nog bezig zijn met kennismaken. Dat geeft niet. Ook daar kan de menukaart bij helpen. Het bevat veel informatie over het programma en waarom het belangrijk is om ouderen veilig op de fiets te krijgen en houden. Fietsen is immers gezond, geeft zelfstandigheid en is milieuvriendelijk.’

Natascha: ‘De menukaart is nu naar de gemeenten gestuurd, maar wordt natuurlijk ook naar de partners van de gemeente verstuurd. Medewerkers van de gemeente hebben vaak heel veel op hun bord. Dus zij hebben niet zomaar tijd en ruimte om allerlei activiteiten te organiseren. Daarom wordt er hard gewerkt om een netwerk op te bouwen waarbij telkens andere mensen of organisaties het voortouw kunnen nemen bij het bedenken en uitvoeren van activiteiten.

Samantha: ‘In gemeente Purmerend zien we dat al gebeuren. Daar vinden huisartsen, fietsenmakers en welzijnsorganisaties elkaar heel goed. Zij zijn een goede voorloper.’

Welke activiteit van de menukaart wordt het meest georganiseerd?

Samantha: ‘Nou de menukaart is natuurlijk al een selectie van de populairste en effectiefste activiteiten. Maar van de opties op de menukaart is de fietstocht toch wel het populairst. Die wordt heel vaak in combinatie georganiseerd met een andere activiteit, zoals een fietsencheck of fietsquiz. Dan heb je een dagdeel waar gezelligheid en veiligheid samengaan en dat slaat goed aan bij de doelgroep.’

Natascha: ‘Zelf zou ik, als ik onderdeel was van de doelgroep, ook meegaan op een fietstocht. Je ziet dan iets van de Natuur en je kletst met andere deelnemers. Tegelijkertijd kun je dan meestal je fiets laten checken, zodat je veilig aan de tocht begint en zelfvertrouwen geeft tijdens het fietsen.’

Nu is de menukaart uit. Wat wordt volgende stap?

Samantha: ‘Dit klinkt heel saai maar het volgende stap is een belrondje langs de gemeenten. Met de vraag of ze de menukaart hebben ontvangen en wat ze van de menukaart vinden. Ik heb de menukaart bij gemeenten en lokale partijen onder de aandacht gebracht om ze te activeren voor de aankomende periode. Vanaf september is er weer voldoende ruimte voor het organiseren van fietsactiviteiten.’

Natascha: ‘De menukaart is maar één onderdeel van het programma Doortrappen. Het programma loopt uiterlijk tot 31 december 2025 door. Dus ook tijdens de overdracht blijven we vooruit kijken naar wat er aan activiteiten op de planning staat. Het najaar is de perfecte tijd voor fietsquiz, informatiebijeenkomst, fietsfit oefeningen of een fietstocht. Dus neem vooral een kijkje op de menukaart om te zien wat je aanspreekt.’

Samantha: ‘En als er een netwerk een ander goed idee heeft als activiteit, dan kunnen we altijd met elkaar in gesprek om een activiteit “op maat” met elkaar te maken.’

Maand van de fiets

Vervoerregio Amsterdam claimt de maand juni als dé maand van de fiets. Tijdens deze maand brengen we vrijwel alles aan het licht wat we in deze periode als organisatie doen omtrent de fiets. Want de fiets is duurzamer en ruimte efficiënter dan de auto of het openbaar vervoer. En tijden als deze vragen om creatieve mobiliteitsoplossingen, waar de fiets aan moet bijdragen. Zo starten we deze maand bijvoorbeeld voor de tweede keer met de verkeersveiligheidscampagne ‘met elkaar overweg’, is er een fiets-vaarexcursie vanuit het programma Doortrappen in Landsmeer en besteden we aandacht aan meerdere infrastructuurprojecten op wijnemenjemee. Benieuwd naar andere mooie artikelen? Lees hier iets over leren fietsen als kind en flitsende ideeën voor het verbeteren van fietstunnels. En meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste nieuws.