dinsdag 20 juni 2023

Jong leren fietsen en de rest van je jeugd blijven fietsen: daar zetten Maud en Remko zich voor in.

Jasmijn van Engelen

Het initiatief Green Deal Fiets heeft als doel om meer mensen uit de auto te verleiden om de fiets te nemen. Het is een gezamenlijke missie van Vervoerregio Amsterdam, Amsterdam Economic Board, Metropoolregio Amsterdam en BYCS. De ambitie om 100.000 meer fietsers te activeren wordt vanuit vier thema’s gerealiseerd. Eén van die thema’s is Kind en Fiets. Het doel is om kinderen en jongeren tussen twee en twintig jaar te enthousiasmeren vaker en eerder te gaan fietsen. Aan dit thema werken veel verschillende koplopers, waaronder Maud de Vries van BYCS en Remko Pijnaker van Groeifiets. Samen hebben zij de eerste acht pilots voor dit thema georganiseerd. Spoiler: het was een groot succes. Maud: ‘We hebben heel veel geleerd.’ Remko: ‘En met die lessen zijn we alweer verdergegaan.’

Kind en fiets

Het thema Kind en Fiets is één van de vier thema’s van de Green Deal fiets. Wat maakt dit thema zo belangrijk? Maud: ‘We denken dat fietsen een hogere kwaliteit van leven geeft in steden. Zeker in combinatie met lopen en gebruik van openbaar vervoer. Het is een gezonde en fijne manier van bewegen. Daarom richt onze organisatie BYCS zich op het promoten van fietsen over de hele wereld. En dus nu extra binnen de Metropoolregio Amsterdam.’

Remko: ‘Je ziet bij fietsen dat het spreekwoord “jong geleerd is oud gedaan” waar is. Hoe vroeger je begint met (leren) fietsen, hoe groter de kans is dat je dat je hele leven blijft doen. Je ziet nu in Nederland dat het helaas de andere kant opgaat. Steeds minder jongeren leren fietsen en blijven fietsen.’

Maud: ‘Het blijven fietsen is ook belangrijk bij het thema Kind en Fiets. We hebben een tijdlijn opgesteld van twee tot twintig jaar en op die tijdlijn allerlei momenten gezet waarop kinderen en jongeren op en van de fiets stappen. Sommige kinderen leren namelijk jong fietsen, maar stappen af op hun zestiende omdat ze naar school gaan op de scooter. Het doel van Kind en Fiets is dan ook voor alle belangrijke momenten op die tijdlijn een actie te doen, zodat kinderen vroeg op de fiets stappen en nooit meer afstappen. Zo bouwen we onze fietscultuur weer op.’

Eerste pilots

Maud en Remko hebben de handen ineengeslagen voor de eerste acht pilots, verspreid over drie steden: Amsterdam (Nieuw-West), Almere en Haarlem. In samenwerking met voorschoolse opvang regelden ze loopfietsen en fietsjes met trappers voor peuters van twee tot vier jaar.

Remko: ‘Deze kinderen gingen een aantal dagdelen, middagen of ochtenden naar de opvang. Daar waren de fietsjes aanwezig en gaven we fietslessen. We keken of de kinderen de loopfietsen uit zichzelf pakten. Dat gebeurde volop. Het was fantastisch om te zien dat ze elkaar ook leerden fietsen op de loopfiets. Het bewaren van evenwicht is op die leeftijd een van de belangrijkste onderdelen van leren fietsen. Als je op een loopfiets je evenwicht kan bewaren is de overstap naar een fiets met trappers heel klein. Halverwege en op het eind van de pilot hebben we de voortgang gemeten.’

Lessen

Al gauw kwamen de lessen volop naar voren uit die metingen. Remko: ‘De pilots die we als eerste organiseerden waren eigenlijk te kort. Na zes tot acht weken kunnen driekwart van de peuters op de loopfiets en sommigen op de trapfiets, maar het was niet lang genoeg voor de kinderen om allemaal over te stappen op de trapfiets. En de fietsen moesten mee naar de volgende pilot locatie. Daarom hebben we de pilots steeds langer laten lopen. In plaats van acht weken wel drie tot zes maanden. Daarnaast hebben we de leeftijdsgroep iets opgerekt en gaan we nu een pilot met kinderen uit groep 1 en 2 starten. Dat is een belangrijk moment om te leren fietsen. Zeker op school.’

Maud: ‘Ook kwamen we erachter dat ouders een heel belangrijk onderdeel zijn van leren fietsen. Zij hebben meer behoefte aan begeleiding dan we dachten. Of kinderen blijven fietsen hangt af of er fietsen thuis zijn en of de ouders met hun kinderen gaan fietsen. En als dat niet zo is, wat kunnen we dan doen om ouders wel hun kind op te laten groeien met de fiets. Dus nu nemen we de ouders ook mee in onze pilots gericht op kinderen. Zo hebben we in sommige pilots ook aangeboden om ouders te leren fietsen met volle boodschappentassen en met hun kind door een wijk met veel verkeer. Ook repareren we gratis fietsen die ouders meebrengen. Zodat ze samen met hun kind kunnen fietsen.’

Pilot voor middelbare scholieren

Na de succesvolle pilots met peuters en kleuters zijn Maud en Remko, in samenwerking met de junior fietsburgemeester van Amsterdam Lucas Boer, bezig met een pilot voor jongeren op de middelbare school.

Maud: ‘We zien dat jongeren op de middelbare school vaak de scooter kiezen in plaats van de fiets. En zeker meisjes, die zich niet zo veilig voelen op de fiets, zoals ’s avond laat. In de pilot willen we een aantal e-bikes lenen aan een middelbare school. Dan kunnen we kijken of jongeren de e-bike gebruiken om naar school te komen. Ze mogen die e-bike gratis gebruiken, maar alleen als ze de scooter laten staan. We zijn erg benieuwd welk effect dat gaat hebben.’

Remko: ‘Naast de pilot voor jongeren kijken we ook of we de successen van de pilots met peuters en kleuters blijvend kunnen maken. Dus dat gemeenten met scholen afspreken dat de fietsen beschikbaar zijn. Wij verhuren dan de fietsen en komen ze ook repareren als ze stuk zijn. Zodat er circulair gebruik gemaakt wordt van de fietsen. Enige voorwaarde daarvoor is, is dat er bij de school of opvang een speelplein met tegels moet zijn. Want op gras leren fietsen is te moeilijk.’

Netwerk

De organisaties van Maud en Remko – BYCS en Groeifiets – zijn heel actief binnen de Green Deal Fiets. Het organiseren van de pilots is een hoop werk. De vraag is dan ook wat hun organisaties daarvoor terugkrijgen.

Maud: ‘BYCS is een NGO die zich inzet voor fietsen in heel de wereld. Dus ons doel ligt compleet in lijn met de Green Deal Fiets. Het is daarom niet meer dan logisch dat we meedoen aan de deal.’

Remko: ‘Door met allerlei verschillende organisaties samen te werken aan het doel van meer mensen op de fiets wissel je kennis en netwerken uit. Groeifiets is een bedrijf dat net op de markt is. Door de netwerken die andere organisaties binnen de Green Deal Fiets hebben en de pilots van de verschillende thema’s doen we veel kennis op. Dat is goed voor de regio, maar ook voor ons bedrijf. We kunnen daardoor beter aansluiten op de behoefte van fietsers.’

Maand van de fiets

Vervoerregio Amsterdam claimt de maand juni als dé maand van de fiets. Tijdens deze maand brengen we vrijwel alles aan het licht wat we in deze periode als organisatie doen omtrent de fiets. Want de fiets is duurzamer en ruimte efficiënter dan de auto of het openbaar vervoer. En tijden als deze vragen om creatieve mobiliteitsoplossingen, waar de fiets aan moet bijdragen. De Green Deal Fiets is één van die oplossingen. Benieuwd naar andere onderwerpen uit de maand van de fiets? Lees dan een artikel over de verkeersveiligheids campage Met Elkaar Overweg of over droom weg bij het verslag van de Fiets-vaar excursie van het programma Doortrappen. Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste nieuws.