Afbeelding
dinsdag 22 augustus 2023

Op bezoek bij… Haarlemmermeer

Jasmijn van Engelen

De zomer is de ideale tijd om langs te gaan bij de gemeenten in de vervoerregio. Dan staan alle projecten te stralen in de zon… Nou ja, stralen? Tijdens het bezoek aan gemeente Haarlemmermeer stonden alle projecten in de stralende regen. Maar dat is geen reden om niet op pad te gaan. Want deze bijzondere gemeente is het bezoek meer dan waard. Het is de grootste gemeente in oppervlakte van de Vervoerregio. Het bevat luchthaven Schiphol, verschillende kernen, is bijna volledig omringd door water, ligt op een grens met de provincie Zuid-Holland en als kers op de taart komen er twintigduizend woningen bij in de toekomst. Al die aspecten leveren op het gebied van verkeer en vervoer genoeg vragen en dilemma’s op. Vandaar dat de Vervoerregio en Haarlemmermeer veel samenwerken. Jolien Prins, beleidsadviseur Regionale Samenwerking bij Haarlemmermeer, gaf een tour langs een paar van de projecten en nam ons mee in alles wat er speelt.

G200/F200

De reis begint bij de fietspaden G200 en F200. Jolien: ‘De F200 is een doorfietsroute tussen Haarlem en Amsterdam. Het fietspad is aangelegd toen dit stukje grond nog bij gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude behoorde. In 2019 is die gemeente samengegaan met Haarlemmermeer en daarom hoort de route nu bij ons. Maar het fietspad kon nog wat verbeteringen gebruiken. Daarom hebben we in de afgelopen jaren werk met werk gemaakt en zo de doorfietsroute in stukjes opgeknapt. De laatste delen worden nu aangepast en dan hebben we een goede en veilige doorfietsroute, waarmee mensen snel van huis naar werk kunnen komen en andersom.’

Juist vanwege het vele woon-werk verkeer en de vele in en uitritten van bedrijven op de doorfietsroute is er aan de overkant van de F200, aan de andere kant van het spoor en de N200, de G200 ontstaan. Jolien: ‘De fietsersbond heeft de route zo genoemd. De G staat voor groen, want het is een route die veel meer door de natuur loopt. Het is geen doorfietsroute want het fietspad is niet heel breed, maar in de zomermaanden zien we dat mensen voor deze route kiezen omdat het er rustiger en groener is. En daarom verdient de route een verbetering. De helft van de route heeft al strak asfalt. Nu gaan we samen met het recreatieschap Spaarnwoude en de Vervoerregio de andere helft opknappen. We brengen verlichting aan voor de sociale veiligheid en stellen die zo af dat het geen schade aan de dieren en planten brengt.’ Het gedeelte van de route wat door gemeente Amsterdam loopt is ook al opgeknapt.

De nieuwe Bennebroekerweg wordt verbreed

Verkeer rijdt via de Nieuwe Bennebroekerweg om de woonwijken heen in plaats van door de woonwijken

Nieuwe Bennerbroekerweg

Onze tour gaat verder naar de Nieuwe Bennebroekerweg. Deze weg ligt, zoals te verwachten valt, naast de (oude) Bennebroekerweg. En bijna de gehele weg wordt opgeknapt en verbreed. Jolien vertelt: ‘Met de komst van de nieuwe woningen komt er natuurlijk ook meer verkeer. Dus verbreden we de Nieuwe Bennebroekerweg zodat inwoners en bezoekers niet vast komen te staan. De weg loopt langs de zuidrand van Hoofddorp. In de toekomst leiden we het verkeer via deze weg, om de kern heen en minder door het centrum.’ Jolien wijst naar het stukje busbaan waar we staan. ‘Het opknappen van de weg is opgedeeld in stukjes, want niet alles kan tegelijk aangepast worden. Uiteindelijk wordt de weg twee keer een tweebaansweg met een groene middenberm ertussen. Als er in de toekomst een hoogwaardige busverbinding (HOV) komt – dat wordt nu onderzocht – gaat die op  deze nieuwe weg rijden.’ Dat is niet perfect voor het ov, maar als gemeente ‘moet je kijken naar het hele plaatje. Naar het doorrijden van het ov, maar ook naar het groen en de beschikbare ruimte. Alles wordt zorgvuldig afgewogen.’ Aldus Jolien. ‘En de bus zal naar verwachting niet teveel stilstaan, daarom was dit de beste oplossing.’ De nieuwe weg is volgens de planning rond 2032 af.

De klinkers in de straat geven automobilisten het signaal langzaam te rijden

Verschillende R-net bussen halteren bij de Fanny Blankers Koenlaan

Op sommige delen van de Fanny Blankers Koenlaan liggen de fietspaden aan het wegdek, op andere er iets verder vanaf

Fanny Blankers Koenlaan

Van de Nieuwe Bennebroekerweg komen we uit op de Fanny Blankers Koenlaan. Deze laan is een wat ouder samenwerkingsproject tussen de Vervoerregio en de gemeente. Jolien: ‘De weg is nu twee jaar klaar. Toen de weg aangelegd werd  mocht je er vijftig rijden maar dat werd al snel verlaagd naar dertig kilometer per uur. Want onder andere de bibliotheek, een verzorgingshuis en een winkelcentrum liggen hier aan de weg. Maar een weg die ooit aangelegd is om vijftig kilometer per uur te rijden, nodigt uit tot hard rijden. Dus er waren veel ongelukken tussen fietsers en auto’s. Toen ook nog een R-net buslijn erbij kwam in 2017 werd het te druk. De politiek besloot dat er iets moest gebeuren. En dus zijn we als een van de eerste gemeenten gaan experimenteren met een wegindeling die verleid tot dertig kilometer per uur rijden. Je ziet het aan de groene middenberm, aan de zebrapaden en de klinkers in de rijbaan. De weg is breed genoeg dat auto’s elkaar kunnen passeren, maar door visueel een verschil te maken tussen klinkers en fietspad lijkt de weg smal en verlaag je automatisch je snelheid.’ Dat blijkt ook uit de evaluatie die in 2021 is gedaan. Jolien: ‘Er zijn minder ongelukken en er wordt minder had gereden. Het minpuntje is dat sommige fietsers, voornamelijk ouders met kinderen, zich niet altijd even veilig voelen op de weg, maar over het algemeen wordt er positief gereageerd op de laan. En het is dus ook echt een stuk veiliger geworden.’

Hier komt de HOV brug voor ov en fietsers

HOV brug bij het Fioretticollege

De volgende stop is het Fioretticollege aan de Ringdijk in Lisse. Naast het college komt in de toekomst een brug voor de bus en fietsers. ‘Voor dit project werken we echt met veel partijen samen. Twee provincies, de Vervoerregio, samenwerkingsorgaan Holland-Rijnland en vier gemeenten slaan allemaal de handen ineen om een snelle busverbinding te maken tussen Noordwijk en Schiphol. Dat zou echt een verbetering zijn voor de inwoners van de Bollenstreek. Er is op dit moment geen groot ov aanbod en daarom pakken veel inwoners voor woon-werkverkeer en recreatie de auto. Daar kan een buslijn die vaak rijdt verandering in brengen.’ Waarom er zoveel partijen meedoen aan dit project? Jolien: ‘Haarlemmermeer heeft veel “dubbeldorpen”. Dorpen die tegenover elkaar liggen aan de Ringvaart, net op de grens van twee gemeenten. Die dorpen stemmen ieder voor een andere gemeente, wat soms een gek gevoel geeft omdat je naast elkaar ligt en dus vaak met elkaar te maken hebt. Dit project is gericht op heel de Bollenstreek. Een streek die allerlei gemeente en provinciegrenzen kruist. Zo zie je dat een indeling van een gemeente of provincie niet altijd gelijk loopt met de ligging van een bepaalde streek en een project dan veel samenwerking vraagt.’

Een gedeelte van de Ringdijk is omgetoverd tot fietsstraat

Fietsstraat bij het pontje Buitenkaag

Verderop over de Ringdijk – die de grens vormt langs bijna heel de gemeente – komen we langs een stukje wat omgetoverd is tot fietsstraat. Jolien: ‘De Ringrijk en Ringvaart worden verbeterd voor fietsers. Daar waar een maximale snelheid geldt van dertig kilometer wordt het een fietsstraat. Bij de stukken waar maximaal vijftig gereden mag worden komen er extra brede fietsstroken. In drie jaar is al zeven kilometer van de dijk aangepast.’ Maar nu staan we op een speciale plek, namelijk bij het pontje. Jolien: ‘Dit kon geen fietsstraat worden vanwege de aanlanding van de pont. Dus hebben we met de Vervoerregio samen een creatieve oplossing gezocht met asfalt en belijning. De reacties op de oplossing zijn gemixt. Degenen die het pontje nemen zijn positief, maar omwonenden vinden het nog wat chaotisch. Zo zie je dat het soms roeien is met de riemen die je hebt en een stap in de goede richting niet altijd voor iedereen de hele oplossing is.’

Solar displays geven de actuele wachttijd voor de bus op plekken waar een uitgebreide halte met reizigersinformatie niet mogelijk is

Solar display

De spanning tussen de weidsheid van de Haarlemmermeer en het gebrek aan ruimte voor weg en ov klinkt in vrijwel alle projecten die we bezoeken door. En dat betekent dat er slimme en creatieve oplossingen gevonden moeten worden voor het verkeer in Haarlemmermeer. Dat is gelukt bij onze laatste stop, bij een van de bushaltes in het landschap. Er hangt namelijk een Solar Display. Dat is een klein kastje met bovenop zonnepanelen. Als je als reiziger de hand voor het display houdt laat he display zien hoe lang het nog duurt voordat de bus komt. ‘En er zit ook een audio bij die het uitspreekt, voor reizigers met een visuele beperking’ vertelt Jolien. ‘Op sommige plekken in de gemeente zijn uitgebreide bushaltes met een abri niet mogelijk. Er is simpelweg geen plek. Ook is het lastig om op sommige plekken een stroomnetwerk aan te leggen wat nodig is voor een bord met digitale en actuele reizigersinformatie (een DRIS). Daarom is zo’n Solar Display een belangrijke uitvinding en hebben we ze op verschillende plekken in de gemeente staan, met behulp van financiering van de Vervoerregio. Ze laden zichzelf op via de zon en kunnen zelfs een paar dagen mee met slecht weer. Ze betekenen een grote verbetering voor de toegankelijkheid van het ov. ’

Weids maar smal

Rijdend over de Ringdijk en door Haarlemmermeer voel je hoe groot de gemeente is. Jolien: ‘Het is uitgestrekt he. Dat is echt uniek.’ Tegelijkertijd zijn de wegen smal. ‘Ze liggen op dijken en kunnen niet zomaar verbreed worden. Vooral op het gebied van verkeersveiligheid geeft dat een dilemma. Zeker omdat drempels aanleggen zoveel trillingen geeft dat dat slecht is voor de aanliggende huizen. Daarom is samenwerking met de Vervoerregio waardevol voor ons. We pakken onveilige situaties samen aan en zoeken naar creatieve en veilige oplossingen. Dat blijven we doen, ook in de toekomst.’

Tijdens de zomer bezoeken we verschillende gemeenten in de regio. We nemen een kijkje bij projecten waar de Vervoerregio en de gemeente de handen voor ineen slaan. Sommige projecten zijn al af, andere gaan nog komen. Benieuwd naar de andere bezoekjes? Lees over het bezoek aan de Guisweg of over het bezoek aan Diemen en houd de website in de gaten.