Op bezoek bij… de Guisweg

Projectbureau en spoorwegovergang

De tour begint bij het projectbureau. Een logische plek want het projectbureau, de locatie waar aan het project gewerkt wordt, ligt pal bij het gevreesde kruispunt en spoorwegovergang Guisweg. De locatie waar het allemaal mee begon. Paul: ‘Dit kruispunt is onprettig en niet zo verkeersveilig. Er rijden verschillende verkeersstromen door elkaar. Fietsers rijden over de stoep en het zebrapad omdat er geen goed fietspad is. Verkeer wat linksaf wil slaan moet soms eindeloos wachten op de slagbomen van de trein. Dan gaan de slagbomen dicht, de trein rijdt voorbij, en daarna krijgt het verkeer rechtdoor voorrang van de verkeerslichten. Vervolgens komt er een nieuwe trein aan en kan het verkeer nog steeds niet links afslaan. Dat wordt anders. De spoorovergang verdwijnt. Voor fiets en voetgangers begint ongeveer bij de brandweer een onderdoorgang om onder het spoor door te fietsen en lopen. En auto’s kunnen even verderop onder het spoor door rijden.’

Van auto naar fiets

Als we na het kruispunt de Provincialeweg volgen waar auto’s voorbij zoeven, wijst Paul naar het wegdek. ‘In de nieuwe situatie gaat dit stuk weg van zeventig naar vijftig kilometer per uur. Daardoor kunnen de rijbanen iets smaller worden. En dat levert heel veel ruimte op. Zoveel dat we een doorlopend fietspad er naast kunnen leggen.’ Aan de andere kant van de weg, vlakbij het spoor, ligt ook een fietspad. Gebeurt daar iets mee? Paul: ‘Nee. Maar we zorgen dat bij de Museumlaan een oversteek komt tussen de twee fietspaden. De auto uitrit vanaf de Museumlaan verdwijnt. Voor de auto wordt het dus minder gunstig hier in Oud Koog. Zij moeten in de toekomst aan de andere kant de wijk uitrijden, maar je krijgt er een goed fietspad, minder sluipverkeer en meer verkeersveiligheid voor terug.’

Bruggetje Sluissloot

We vervolgen onze tour en lopen over de brug langs het water wat er op het gezicht schattig en groen uit ziet. Zeker niet als iets wat een heikel punt was in de verschillende ontwerpen. Paul glimlacht: ‘Toch is dit een belangrijke plek. Veel bewoners van Oud Koog varen hier graag en zij kunnen via dit stukje water, de Sluissloot, naar de rest van Koog varen. Er zijn twee ontwerpen voor de situatie rondom de Guisweg gemaakt. In het ontwerp wat niet gekozen is zou dit stuk water afgesloten worden, omdat de onderdoorgang voor auto’s die onder het spoor door willen rijden dan voor het water zou liggen. Maar stilstaand water gaat stinken en is slecht voor de natuur en voor Oud Koog. Daarom is het fijn dat in het gekozen ontwerp het water gewoon aangesloten blijft op de rest van het water ten westen van de Provincialeweg en het spoor. De onderdoorgang voor auto’s ligt nu verder weg van het water.’

Een verdwijnende op en afrit

Voorbij het water doemt de grote snelweg A8 op met een op en afrit: dit is A8-aansluiting 2. Paul: ‘Deze afslag gaat verdwijnen. Verderop wordt bij afslag 3, vlakbij het politiebureau, een nieuw oprit en afrit gemaakt richting het westen. Deze afrit, nummer 2, heeft een soort sluiproute voor verkeer richting Zaandam en zorgt daardoor voor veel onnodig verkeer op de Pinkstraat/Verzetstraat. Dat sluipverkeer verdwijnt als de afrit weggaat.’ 

Als we de bocht om gaan bij de op- en afrit zien we allerlei bordjes met verboden voor vrachtverkeer. Paul licht toe: ‘Deze op en afrit wordt veel gebruikt door vrachtwagens van de Tate & Lyle fabriek. Als die door het oude dorpje rijden staan de huizen te trillen. Dus het is heel logisch dat die daar niet mogen komen. Ze hebben gelukkig hun route naar de fabriek perfect uitgedacht. Met bijvoorbeeld alleen maar bochten naar links. Daardoor zitten er nooit fietsers in hun dode hoek. Bij de nieuwe route moet daar nog over gepuzzeld worden. Maar door het nieuwe fietspad wat naast de provinciale weg aangelegd wordt, is de kans groot dat de vrachtwagens minder fietsers tegenkomen op de Pinkstraat, omdat die grotendeels via het nieuwe fietspad fietsen. En voor de fietsers die ze wel tegenkomen zijn we aan het nadenken over oplossingen. Een van de mogelijkheden is bijvoorbeeld het fietspad iets verhogen, zodat vrachtwagens en auto’s daar niet zo makkelijk overheen rijden. Dit gedeelte van de weg laat goed zien wat een grote puzzel dit project is. Als je één stukje weg wilt aanpassen heeft dat effect op allerlei andere wegen en verkeerssituaties.’

Skatepark en Schietbaan

Het weghalen van de op en afrit van de A8 heeft niet alleen invloed op de vrachtwagens voor de Tate & Lyle fabriek, maar ook voor alles wat zich onder de snelweg bevindt. Bijvoorbeeld voor het skatepark. Paul: ‘Dat wordt eigenlijk alleen maar een sociaal veiligere plek. Het is een super gaaf skatepark waar iedere week nieuwe graffiti te vinden is. Als de op en afrit verdwijnt komt het park ook wat meer in het licht te staan. Moeilijker is het voor de schietbaan die onder de op en afrit verstopt zit. ‘Een schietbaan kun je niet makkelijk verplaatsten. Dat is een dilemma voor de gemeente Zaanstad. Zij willen aan de ene kant natuurlijk zo veel mogelijk licht en ruimte maken. Maar aan de andere kant willen ze ook het verenigingsleven stimuleren. Een ingewikkelde kwestie.’

Rekenen, rekenen, rekenen

We lopen langzaam terug richting het projectbureau. Het is duidelijk dat er een hoop gaat veranderen. Is er naast de toekomst van de schietbaan nog iets anders wat nog niet vaststaat? ‘Zeker weten’, zegt Paul. ‘Er is nu een ontwerp gekozen. En voor dat ontwerp zijn er berekeningen gemaakt over allerlei onderdelen van het ontwerp. Bijvoorbeeld over het groen, de ruimte, het materiaal, enzovoort. Maar het is een schetsontwerp. En die naam zegt het al een beetje, want een schets is nog niet definitief. Dus de fase die nu begint is een fase waarin alles tot in de puntjes berekend en nagerekend wordt. En er worden nog onderzoeken gedaan, bijvoorbeeld naar de flora en fauna en archeologisch bodemonderzoek. Dat rekenen en onderzoeken kost echt heel veel tijd. En op basis van die berekeningen moeten er ook vergunningen aangevraagd worden. Ook dat kost tijd. Want je kan niet zomaar ergens gaan beginnen met bouwen of afbreken. En aan vergunningen aanvragen zit ook een verplicht tijdspad. Al met al duurt de rekenfase minimaal twee en een half jaar.’

Keuzes

Welke rol spelen reizigers en omwonenden in deze nieuwe fase van berekeningen? ‘Dat is een goede vraag’, knikt Paul. ‘We willen natuurlijk zo veel mogelijk met omwonenden het project tot een succes maken. Bijvoorbeeld door hun stem te horen en hen mee te laten beslissen. Tegelijkertijd wonen we in Nederland en in Nederland zijn er bijvoorbeeld heel veel regels die gaan over verkeer en die zijn strikt. Dus het aanpassen van een weg laat meestal heel weinig keuzemogelijkheden over. Omdat de weg bijvoorbeeld een standaard breedte moet hebben. Net als het fietspad, een afslag of een onderdoorgang. Dus we zijn aan het uitzoeken waar omwonenden wel over kunnen meebeslissen en wat we volgens regels moeten doen. En we gaan omwonenden natuurlijk wel zoveel mogelijk vertellen over het project en hen erbij betrekken. Ik ben hard aan het nadenken over verschillende manieren om dat te doen.’

Wissel van de wacht

Terug bij het projectbureau laat Paul nog een keer de tekening zien van het voorkeursontwerp. Er staat echt een hoop te veranderen. ‘Nu we wisselen van fase is er ook een wissel van degene die het project trekt. Voorheen was dat de Vervoerregio. Maar nu neemt gemeente Zaanstad het stokje over. Dat betekent niet dat de Vervoerregio ermee stopt of dat Zaanstad voorheen niet meewerkte aan het project. Het project blijft een samenwerkingsproject waarbij bijvoorbeeld ook ProRail nauw betrokken is. Maar iedere fase van een project vraagt een andere leider. En bij elke nieuwe fase hebben we weer nieuwe mensen nodig in het projectteam. Het is een beetje als bij een elftal van voetbal. Er is nu een nieuwe coach en we zijn bezig met de wisselingen in het elftal tussen de seizoenen in. Als het team weer op volle sterkte is, na de zomer, beginnen we enthousiast aan deze fase vol onderzoek en berekeningen. Zodat de Guisweg uiteindelijk een stuk verkeersveiliger en prettiger wordt.’