dinsdag 8 augustus 2023

Samenwerken om werknemers op de fiets te krijgen: op Schiphol gebeurt het!

Jasmijn van Engelen

Fietsvriendelijke en groene arbeidsvoorwaarden zijn populair. Bij verschillende bedrijven wordt de kilometervergoeding steeds hoger en zijn er afspraken voor het kopen van een elektrische fiets. Want fietsen naar het werk is gezond, ontspannend en milieuvriendelijk. Ook rondom Schiphol wordt hard gewerkt aan een aantrekkelijk ‘fietsklimaat’. Overheidsorganisaties, grote bedrijven, kennisinstellingen en Schiphol werken samen om zo veel mogelijk werknemers op en rondom Schiphol op de fiets naar hun werk te krijgen. En met succes! Sander Buningh, programmamanager Mobiliteit bij BAM: ‘Er gaan op dit moment ongeveer vierduizend werknemers op de fiets naar hun werk bij Schiphol. In 2019 was het nog maar tweeduizend. We hebben hard gewerkt aan die verdubbeling.’

Samenwerking op drie vlakken

Op de bedrijventerreinen van Schiphol is een bijzondere samenwerking ontstaan onder de naam goinGDutch. Sander: ‘Fietsen zit verweven in de Nederlandse cultuur, vandaar de naam.’ GoinGDutch is een samenwerking van private partijen BAM, Schiphol, Microsoft en OrangeNXT die bijvoorbeeld met de Green Deal Fiets ook nauw samenwerkt met overheidsorganisatie Vervoerregio Amsterdam. Samen willen zij de bedrijventerreinen op Schiphol tot een fijne fietsomgeving veranderen waar werknemers die op fietsafstand van hun baan wonen ook echt de fiets pakken. Sander: ‘Gemiddeld woont veertig procent van de werknemers op fietsafstand van het werk. Dus er valt een wereld te winnen om meer mensen op de fiets te krijgen.’ Om die werknemers te verleiden zetten ze zich in op drie onderdelen: diensten, infrastructuur en gedrag. Sander: ‘Diensten zijn bijvoorbeeld de aanwezigheid van deelfietsen of een fietsservicepunt waar je band geplakt kan worden. Infrastructuur is de aanwezigheid van goede en veilige fietspaden en fietsparkeerplekken. Gedrag is bijvoorbeeld de fietsvriendelijke arbeidsvoorwaarden waardoor fietsen aangemoedigd wordt, zoals een hogere kilometervergoeding of een budget om regenkleding te kopen.’

Marja Ruigrok, vicevoorzitter van de Vervoerregio fietste mee

Voor dit fietspad is een klein stukje 'landingsbaan' afgestaan

Nieuwe deelfietsen en een stukje landingsbaan omtoveren tot fietspad

De drie onderdelen komen bij elkaar op het bedrijventerrein Schiphol, waar pas geleden een fietstocht gehouden werd voor leden van de samenwerking om te bekijken hoe het gaat met de ambities. De tocht liep onder andere over een prachtig nieuw stukje fietspad tussen Schiphol Noord en Schiphol Oost, naast de N232. Sander: ‘Het bijzondere aan dit stuk fietspad is dat een gedeelte van het hek op de erfgrens van de landingsbaan verplaatst moest worden om ruimte te maken voor het fietspad. Dat is gebeurd. Er is dus een stukje ‘landingsbaan’ opgegeven voor een mooi, breed, fijn fietspad.’ Daarnaast viel er nog iets nieuws te vieren. Er zijn honderdvijftig deelfietsen van Hely geplaatst op Schiphol Oost. Bedrijven op het terrein van Schiphol kunnen een abonnement bij Hely afsluiten zodat werknemers de deelfietsen kunnen gebruiken voor hun eerste en laatste kilometers van een reis naar werk. Met zo’n zestigduizend werknemers die op en rond Schiphol werken is dat een mooie kans voor bedrijven.

Drempels verlagen

Gemiddeld woont zo’n veertig procent van de werknemers op fietsafstand van het werk. Maar tien procent daarvan fietst naar hun baan. Sander: ‘Met z’n allen willen we de drempels die fietsers ervaren verkleinen of weg halen.’ Het uiteindelijke doel rondom Schiphol? Zo’n tienduizend medewerkers op de fiets naar werk krijgen. Frans Hasselaar werkt bij de Vervoerregio aan de Green Deal Fiets en ziet de plannen goed passen bij de doelen van de Vervoerregio. ‘Wij doen mee aan goinGDutch omdat zij, net als wij met de Green Deal Fiets, meer mensen op de fiets willen krijgen in de regio. Ons doel is honderdduizend extra fietsers in de metropoolregio Amsterdam. Schiphol is daar onderdeel van. Dus we werken graag mee aan alle plannen die er zijn voor dit gebied.’ En dat zijn er veel. Zo staat er al een E-deck: een verplaatsbare fietsenstalling met accu’s waar je een e-bike met je eigen lader op kunt laden. Daar komt in de toekomst een fietsservicepunt bij. Sander: ‘Dat is een soort “tankstation” voor de fiets. Een plek waar je naartoe kan om je banden te laten oppompen of te laten plakken, naar het toilet kan, maar waar je ook terecht kunt voor een kopje koffie en een praatje.’ Daarnaast kunnen werkgevers via Breikers een gratis onderzoek doen om te kijken waar de kansen liggen om hun werknemers op de fiets te krijgen. Sander: ‘Dit is te groot om door één partij opgelost te worden. Daarom doen we het samen. En daardoor zijn alle stukjes oplossing heel verschillend. Van parkeerplekken voor de fiets tot fietsvriendelijke arbeidsvoorwaarden zoals het aanbieden van e-bikes.’

Er zijn deelfietsen van Hely geplaatst bij Schiphol Noord

De deelnemers fietsen over het terrein van Schiphol

Duurzaamheid

Toen goinGDutch in 2019 begon, zag de wereld er nog een beetje anders uit. Sander: ‘De e-bike was in opkomst maar nog niet zo populair als nu. Er was nog geen coronapandemie geweest en de stikstofproblemen zijn sindsdien ook alleen maar groter geworden. Dus we blijven ons aanpassen aan de ontwikkelingen in de wereld. Bijvoorbeeld door meer aandacht te geven in de plannen aan elektrische fietsen. En door duurzaamheid een belangrijke plek te geven. Het nieuwe stuk fietspad is op een manier aangelegd die ongeveer zes tot zeven keer duurzamer is dan traditioneel rood asfalt. Het is dan zwart, maar door het glad te schuren op een bepaalde manier wordt de bovenste laag mooi rood.’ Ook zijn er proeven met dimbare verlichting die alleen aangaat als er fietsers over het pad rijden. Sander: ‘GoingDutch combineert meer fietsen met duurzaamheid. Zodat fietsen niet alleen goed is voor het lichaam en het leegmaken van je hoofd, maar ook goed is voor de aarde.’

Fietsen in de regio

GoinGDutch loopt nog tot 2028. Genoeg tijd om het doel van tienduizend fietsers te halen dus. En met alles wat nog op de planning staat is het een haalbaar doel. Sander: ‘Ik ben trots op alle partners die zich vol overtuiging inzetten om op de terreinen van Schiphol veilig, prettig en gemakkelijk te kunnen fietsen. En ik kijk uit naar de komende jaren om nog meer moois voor elkaar te krijgen.’