Afbeelding
woensdag 15 april 2020

Oplossing voor drukte tram 26: gekoppeld rijden

Hilde Postma

Op lijn 26 zal in de toekomst gekoppeld worden gereden. Hierdoor kunnen er twee keer zoveel passagiers worden vervoerd. GVB wil nog steeds deze zomer van start gaan met het gekoppeld rijden, ook al zorgt de coronacrisis voor wat vertraging in de planning van de testritten. ‘We doen er alles aan om de betrouwbaarheid van lijn 26 te verbeteren.’ Een eerste stap is dit Paasweekend gezet door de haperende wissels te vervangen.

Puur cijfermatig bekeken presteerde lijn 26 presteerde in het afgelopen jaar nog goed op punctualiteit en uitval, benadrukt GVB. ´We hebben een uitval van 1,11 procent en 95 procent van de trams rijdt op tijd. Dat is beter dan de norm´, zei GVB-unitmanager Paul Koert in januari in het Parool. GVB erkent dat de verbinding kwetsbaar blijft. Dat komt doordat áls er verstoringen zijn, door de ‘flessenhalsligging’ van IJburg niet omgereden kan worden via een andere route. Ook de eventuele inzet van bussen biedt hier nauwelijks uitkomst.´ ‘Als de lijn uitvalt, hebben IJburgers maar heel beperkt een ov-alternatief. In de stad kan je corrigeren, dan laat je een tram een klein stukje omrijden. Maar met de 26 is dat geen optie.’

Nieuwe wissels

Dat brak reizigers met lijn 26 vooral de eerste maanden van dit jaar op; die verliepen minder soepel. De lijn had te kampen met haperende wissels. Ook de aansturing van de wissels liet regelmatig verstoringen zien. ´Het systeem loopt op zijn eind. De besturingswissels zijn versleten’, erkende Koert. ‘We gaan deze vervangen. We gaan zelfs het complete wissel verplaatsen’. Afgelopen Paasweekend was het zover en werden de haperende wissels vervangen. Ook de systemen voor de seinaansturing voor het in- en uitrijden van de Piet Heintunnel zijn aangepast. Hierdoor behoren die storingen vanaf nu tot het verleden.

Drukte

Druk zal de lijn echter blijven. Om die drukte het hoofd te bieden is er in het verleden voor gekozen de trams steeds dichter op elkaar te laten rijden. Inmiddels is de frequentie van vijftien trams per uur (één per vier minuten), opgevoerd naar achttien (één per drieënhalve minuut). Hierdoor komt er niet iedere vier minuten, maar iedere drie-en-een-halve minuut een tram voorbij. Dat is voor de wachters op de halte een prettige frequentie. Nadeel is dat het systeem er nog kwetsbaarder door wordt. Want als er tóch nog iets gebeurt en een tram loopt een minieme vertraging op, dan kan die nauwelijks worden ingehaald, omdat er in de Piet Heintunnel maar één tram per rijrichting mag rijden. En de tram doet daar precies drie minuten over.

De koppeling tussen de trams met waarschuwingsbord.

Gekoppeld rijden

Daarom is er naar een andere oplossing gezocht: in de toekomst zal er gekoppeld worden gereden. Twee trams worden daarvoor gecombineerd tot 1 tram. Op deze manier kan de vervoerscapaciteit tijdens de spits verdubbeld worden. In totaal worden 250 conducteurs en 275 trambestuurders opgeleid voor het gekoppeld rijden. De trams die hiervoor worden gebruikt, zijn de combino’s die inmiddels alweer 19 jaar in bedrijf zijn. ‘De bijzonderheden van de tram kennen we hierdoor al heel goed’, vertelt Toni Garcia Panadero van GVB. Hij is als projectleider railmaterieel verantwoordelijk voor de tests in verband met het gekoppeld rijden. ‘Zo’n gecombineerde tram is zestig meter lang. Dat is enorm. Voor een bestuurder betekent dit dat hij of zij extra controles moet uitvoeren bij de start of het vervolg van de rit. Het moet natuurlijk veilig zijn voor onze reizigers, dus willen we alles goed getest hebben’.

Verbouwing opsteltterrein

Om ruimte te bieden aan de dubbellange voertuigen, moet het opstelterrein flink verbouwd worden. Nu kunnen hier standaard 18 (enkele) voertuigen staan, maar dat moeten er 32 worden. Op dit terrein komt ook een wasstraat en een zandvulinstallatie. Om het risico op storingen zo klein mogelijk te houden worden de trams alleen gekoppeld en ontkoppeld wanneer dit nodig is voor onderhoud. Toni: ‘De trams moeten om de twaalf weken naar de remise voor een onderhoudsbeurt. Om de 24 weken gaan de trams naar de kuilwieldraaibank in Diemen om de wielen weer perfect rond te maken. Trams rijden dan weer soepeler en stiller na zo’n beurt.’

Keerlus bij het CS die door lijn 26 gebruikt kan worden wanneer de voorzijde van het CS tijdelijk niet meer toegankelijk is.

Aanpassingen IT

Daarnaast zijn aanpassingen in de IT nodig in deze voertuigen. Communicatiesystemen moeten onderling verbonden worden, net als de aanwezige camerasystemen en reizigersinformatieschermen.

Startdata

Eind maart stonden de eerste testritten gepland. Door de uitbraak van de coronacrisis verschuift dit: de testritten moeten opnieuw ingepland worden. Hoewel er hierdoor wat vertraging in het voortraject is, stuurt GVB erop aan deze zomer van start te gaan met het  gekoppeld rijden.

Vervoerscapaciteit voor de langere termijn

‘De onderhoudsoplossingen in de railinfrastructuur en het koppelen van de voertuigen moeten de betrouwbaarheid en vervoerscapaciteit van lijn 26 ten goede komen’, laat GVB op zijn website weten. ‘Tegelijkertijd weten we dat het aantal reizigers met alle lopende ontwikkelingen alleen maar zal toenemen. Er zijn naast de oplossingen op korte termijn ook meer structurele maatregelen nodig. Deze staan onder andere beschreven in het door de gemeente opgestelde Mobiliteitsplan Zeeburgereiland en IJburg. Dit plan is in 2018 vastgesteld door het college van B&W. Daarin is te lezen dat de IJtram op termijn wordt doorgetrokken naar IJburg 2e fase. De keerlus achter het CS is al gerealiseerd. We hebben daar nu al meermaals dankbaar gebruik van kunnen maken wanneer de voorzijde van het CS tijdelijk niet toegankelijk was. Tot slot wordt hier de aanleg van meer hoogwaardige bus- en tramverbindingen richting IJburg en de Sluisbuurt voorgesteld. Dit laatste punt is momenteel nog in onderzoek.’