woensdag 5 juli 2023

Het was populair: de laatste wandeling langs het spoor van de Uithoornlijn

Jasmijn van Engelen

Toen de laatste open dag van de Uithoornlijn voorbereid werd door het projectteam en aannemer Dura Vermeer dacht iedereen dat het lekker weer zou zijn. 1 juli, hoogzomer en dus een mooi moment om een ijskraam en mocktailbar neer te zetten en te vieren dat de bouw werkzaamheden afgerond waren. Het weer dacht er net even anders over en besloot rijkelijk te regenen. Maar dat deed niks af aan de goede organisatie en de interesse van de bezoekers. Tussen negen en half twaalf kon er een bezoekje gebracht worden aan de bouwhub en de spiksplinternieuwe halte Aan de Zoom. Om van de ene plek naar de andere te komen mocht er gelopen worden langs de tramrails. ‘Normaal is dat verboden en dus een unieke kans,’ aldus een projectmedewerker. Een kans waar omwonenden en geïnteresseerden met plezier gebruik van maakten.

Nog één keer op bezoek

De laatste open dag vormde de afsluiting van de bouwfase van de Uithoornlijn. Alles is nu af. De rails, de bovenleidingen, de halten (drie in totaal) en het terrein waar ‘s nachts de trams staan met een wasstraat en een onderhoudsplek. De projectmanager vertelt: ‘Hierna begint de testfase. We gaan stapvoets met de tram rijden om alles uitvoerig te testen en checken. Die fase duurt nog minstens een half jaar. Tijdens de testfase kan nog niemand met de tram en zijn er geen bezoekmomenten gepland. Dus we wilden het afsluiten van de bouw werkzaamheden nog éénmaal vieren en bewoners een kijkje in de keuken gunnen. Zij hebben immers alle werkzaamheden gezien de afgelopen jaren.’

Veiligheid

Op het bouwterrein was er leuks voor jong en oud. Kinderen konden op een graafmachine in het zand spelen, een letter-speurtocht volgen, bouwplaten van een tram in elkaar knutselen en bij de foto-plek met machinistenpetje op doen alsof ze de tram besturen. Voor de volwassenen was er heel veel informatie. Een opvallend groot deel van de informatie ging over veiligheid. Een belangrijk onderwerp bij het aanleggen van zoiets groots als een tramlijn. Daarom was er de cursus “omgaan met de dode hoek van bouwverkeer” waarbij je plaatsnam als bestuurder van een enorme vrachtwagen met kraan. ‘Daar kan wel duizend kilo aan hangen. Blijf als fietser of voetganger dus op ruime afstand’, aldus de cursusleider. Een omwonende beseft zich nogmaals hoe weinig je ziet vanuit de vrachtwagen. ‘Ik kwam al nooit dichtbij vrachtverkeer, maar nu ben ik me er nog bewuster van. Ondanks alle spiegels, en het zijn heel veel spiegels, is het echt moeilijk kijken.’ Een andere projectmedewerker vertelt over de zien-handelen-leren methode die toegepast is tijdens de bouw. ‘Gevaarlijke situaties liggen in dit soort grote projecten op de loer. Bijvoorbeeld met losliggende stroomkabels. Daarom gebruikten we deze methode en bespraken regelmatig alle situaties die zich voordeden – hoe klein of groot ook – met elkaar om ervan te leren.’

Gele bloemen

Duurzaamheid stond bij de bouw van de Uithoornlijn hoog in het vaandel. Er zijn zoveel mogelijk elektrische- en biodiesel bouwvoertuigen gebruikt tijdens de bouw en materialen zijn waar mogelijk hergebruikt. Ook staan er windwokkels op de bouwkeet die duurzame energie opwekken. Een bezoekster maakt er foto’s van om thuis te laten zien. ‘Ze zijn niet zo groot, maken geen geluid, zijn licht en wekken energie op. Misschien is dat iets voor bij ons vakantiehuisje.’ Ook was de ecoloog aanwezig en om een informatiefolder met zaadjes uit te delen. Die kan in de tuin geplant worden. Alle natuur die moest wijken voor de tram wordt zorgvuldig weer terug geplant. ‘Als het maar niet weer die gele bloemen zijn.’ Zegt een omwonende. ‘Die geven zoveel pluisjes, om gek van te worden. Als je in de zomer je deur open doet waaien ze allemaal naar binnen.’ De ecoloog knikt begrijpend maar moet dan toegeven: ‘Dat is koolzaad. Dat groeit vanzelf. Daar kunnen we niets aan doen.’

Een verbinding die blijft

Omwonenden die langskomen zijn over het algemeen positief. Er worden veel vragen gesteld over de techniek en de reistijd tot aan Amsterdam Zuid. ‘Binnen een half uur.’ Vertelt een medewerker. ‘Niet persé heel veel sneller dan de bus’ antwoord een kritische bewoner. Wethouder Jan Hazen kent deze kritiek op de Uithoornlijn. Zeker nu er met de komst van de tram gekeken wordt naar de route van de buslijnen en of deze aangepast worden. Hij begrijpt het goed, maar kijkt er vanuit een ander perspectief naar. ‘Deze tram is een snelle verbinding met Amsterdam. Dat is positief voor de bereikbaarheid van Uithoorn. En hoewel de bus op dit moment ook snel is, kan een bus in de toekomst wegbezuinigd worden. Deze tramlijn niet. Die blijft. Het is dus een betrouwbare verbinding met de grote stad.’

Contact met omwonenden

De open dag was een afsluiter maar zeker niet het eerste moment voor bewoners om te kijken hoe de trambaan gemaakt werd. De projectmanager licht toe: ‘We hebben vaak meegedaan aan de dag van de bouw en verschillende rondleidingen gegeven door de jaren heen.’ Dagelijks bestuurslid van de Vervoerregio Gerard Slegers beaamt dit: ‘Het doel was om omwonenden tijdens het hele project goed op de hoogte te houden. Als Vervoerregio lijkt het alsof we soms ver af staan van de inwoner, maar in zo’n groot project als de Uithoornlijn wordt er juist zo veel mogelijk contact gelegd.’ Naast de open dagen en rondleidingen heeft de Uithoornlijn een website waar regelmatig nieuwsberichten, updates, luchtfoto’s en andere informatie op verschijnt. Ook zijn er vele bewonersbrieven verstuurd met uitleg over de werkzaamheden die er aan kwamen. ‘We werden goed geïnformeerd. Soms kregen we een gratis massage vanwege de werkzaamheden. Maar er werd goed vertelt wanneer er mogelijk overlast was.’ Er wordt nog gekeken of omwonenden in de testfase een rit kunnen maken met de tram. Zodat ze ook tijdens die fase worden betrokken.

Hoe nu verder?

Nu de bouw af is gaat de testfase van start. De eerste testen zijn spanningstesten voor de bovenleidingen. De projectmanager legt uit: ‘Door de bovenleiding raast zo’n 6000 ampère. Ter context: door je huis stroomt maar 16 ampère. Dus daar wil je geen ongelukken mee krijgen. Als er iets tegen de bovenleiding aankomt wat er niet tegenaan hoort te komen moet de stroom voor de veiligheid automatisch eraf gaan. Dat hebben we afgelopen week gedaan en dertien van de vijftien testen zijn gelukt.’ Als alle testen zijn gelukt wordt er gestart met het stapvoets rijden van de tram over de rails.