woensdag 14 juni 2023

Deel nieuwe dak Minervapassage op plek

Jasmijn van Engelen

In de nacht van 9 op 10 juni 2023 schoof het eerste dakdeel voor de bestaande reizigerspassage van station Amsterdam Zuid zo’n 114 meter oostwaarts. De gigantische betonnen plaat ligt inmiddels goed en wel op zijn plek. Een terugblik.

Door: Iris Cohen

Zo’n honderd belangstellenden hadden zich aangemeld om op vrijdagavond 9 juni de gigantische schuifoperatie tussen de metrosporen van station Amsterdam Zuid gade te slaan. Ze werden getrakteerd op een spectaculair gezicht: onder een paarsrode hemel (het was een warme zomerdag geweest) schoof de betonnen reus van twee miljoen kilo langzaam maar zeker naar hen toe. De operatie verliep gesmeerd: na zo’n tien uur schuiven lag het dakdeel op zijn definitieve plek onder de toekomstige sporen van metro 52 (de Noord/Zuidlijn). Omdat het loodzware dakdeel dwars over de bestaande reizigerspassage moest schuiven, gold daar in het weekend van 9 tot 11 juni een omleidingsroute via de metroperrons.

Hydraulische vijzels

Rond 19:00 uur begon het schuiven van het dakdeel, dat al enkele maanden klaarlag op het werkterrein tussen de metrosporen in. Eerder werd al een groot deel van de schuifbaanconstructie gebouwd waaroverheen de plaat zo’n 114 oostwaarts schoof. Dat schuiven gebeurde met behulp van zogenaamde hydraulische vijzels, die heel wat gewicht vooruit kunnen stuwen. Rond 22:30 uur kwam de honderd meter lange plaat aan boven de Minervapassage, waarna het schuiven nog heel de nacht doorging. Rond zonsopgang om 5:00 uur zaterdagochtend had het gevaarte zijn bestemming bereikt.

Voorspannen en verwijderen schuifbanen

Na het urenlange schuiven was het nog geen tijd om uit te rusten. Het werk werd vervolgd met het voorspannen van het dakdeel, met behulp van de kabels die eerder door de holle kanalen waren trokken. Door die voorspanning kan het dakdeel later een nog grotere belasting dragen. De kabels moeten per stuk op de juiste spanning worden gebracht, een flinke klus die heel de middag in beslag nam. Zo tegen 17:30 was het afspannen gereed en stond op zaterdagavond alweer de volgende uitdaging te wachten: het verwijderen van de schuifbanen.

Enkele centimeters aflaten

Na het verwijderen van de schuifbanen volgden onder andere het bouwen van oplegblokken, die de krachten enigszins kunnen verdelen tussen het dakdeel en de fundering ervan. Ook werden vijzels aangebracht waarmee het dakdeel ‘afgelaten’ kon worden, wat in feite niets meer is dan het enkele centimeters te laten zakken. Het dakdeel werd bewust ietsje hoger ingeschoven dan zijn definitieve positie, zodat er ruimte overbleef voor het bouwen van de opleggingen. Heel beheerst zakte het dakdeel, millimeter voor millimeter. Op zondagmiddag was die klus geklaard.

Lift defect

Ondertussen konden begonnen worden met het weer terugbouwen en netjes maken van de reizigerspassage. Gedurende de omleiding stonden stewards klaar om reizigers de weg te wijzen. Helaas kreeg de zuidelijke lift te maken met een technisch defect, waardoor deze gedurende de omleiding buiten gebruik bleef. De noordelijke lift was sowieso afgesloten gedurende de werkzaamheden. Stewards deden zo veel mogelijk hun best om zware spullen zoals kinderwagens en koffers de perrons op te tillen.

Planning

Het dak van de Minervapassage wordt vervangen omdat deze in de toekomst twee keer zo hoog wordt als nu. De vernieuwing van station Amsterdam Zuid is nodig om de groeiende reizigersaantallen op te vangen. De komende jaren schuiven hier nog twee dakdelen naar hun plek onder de metrosporen bij de Minervapassage. De treinsporen liggen hier al op de juiste hoogte.