dinsdag 31 oktober 2023

Oefenen met reizen in de bus: spannend, leuk en leerzaam

Jasmijn van Engelen

Tijdens het korte loopje van het Martin Luther Kingschool in Purmerend naar de bushalte is te voelen dat de koude wind langs de wangen snijdt. Maar dat mag de pret niet drukken. De leerlingen uit de brugklas krijgen de laatste les van de training ‘Sterk op Reis’ van de OV-coach. ‘Een feestelijke les’ legt Carla Krale van de OV-coach uit, ‘Want we gaan oefenen met een echte bus, buschauffeur van EBS en BOA van Connexxion.’

Samen sterk op reis

De training Sterk op Reis wordt aangeboden door de OV-coach. Het is een training voor leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs. Carla: ‘De training bestaat uit drie lessen waarin verschillende onderdelen van het reizen met het openbaar vervoer en de fiets geoefend worden.’ De leerlingen krijgen uitleg over het verschil tussen reizen met de trein, metro, bus en tram. Bijvoorbeeld waar ze het apparaat kunnen vinden om in te checken. En er wordt veel geoefend met rollenspellen, zoals het groeten van de buschauffeur en hulp vragen met de route. Carla: ‘Reizen met het openbaar vervoer bestaat uit veel meer handelingen dan de meeste mensen denken. Voor leerlingen die hier nog niet zo zeker over zijn is de training Sterk op Reis heel belangrijk. We werken vooral aan kennis, vaardigheden en weerbaarheid. Zodat de spanning van reizen in het openbaar vervoer wat minder wordt. Daarom doen we ook oefeningen om stevig te staan, adem te halen en contact met anderen te maken.’

In de kou op weg naar de bus van EBS.

OV-coach Carla vraagt de leerlingen of ze nog weten wat ze geleerd hebben over de bus.

Instappen en groeten

Het contact maken wordt gelijk in de praktijk gebracht tijdens de laatste les. De leerlingen stappen één voor één in de echte bus die de vervoerder hiervoor gratis beschikbaar stelt. Ze groeten de buschauffeur en moeten doen alsof ze inchecken bij het incheck apparaat. Sommige leerlingen groeten haast fluisterend maar alle leerlingen durven de buschauffeur gedag te zeggen. Dat is een applaus waard. Als iedereen een plekje heeft gevonden gaat de bus op pad. Tijdens het rijden kijken de leerlingen hun ogen uit. Er wordt gekletst over dagelijkse dingen, zoals een nieuwe serie op Netflix. Maar ook of een Barbie-bus roze zou zijn, waar het stop-knopje zit en wat het bordje met ‘geen voeten op de bank’ betekent. ‘Ik denk dat het niet mag omdat de bank dan vies wordt’, zegt een leerling. ‘Ja en iemand anders kan er dan niet zitten’, zegt iemand anders. Weer een andere leerling hoopt dat ze stoppen bij de kermis, maar begrijpt het als OV-coach Maya uitlegt dat dat niet op het programma staat vandaag.

Bustour

De OV-coach biedt leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs de training Sterk op Reis aan. Onderdeel van de training is de bustour, om leerlingen nóg beter voor te bereiden op het reizen met de bus. Dit idee is ontstaan na een kennisuitwisseling met de Vervoersautoriteit Londen.

Projectmanager van de OV-coach Willeke Passmore: ‘De Vervoersautoriteit Londen richt zich net als de OV-coach op het zelfstandig leren reizen. Anders dan de OV-coach doen zij dit vooral met groepstrainingen in de bus. De deelnemers oefenen en bespreken tijdens deze bustour allerlei situaties, zoals zakkenrollen, paniek onderweg en vragen aan de chauffeur. We zijn hier zo enthousiast van geworden dat we deze aanpak onderdeel van de training Sterk op Reis hebben gemaakt.’

Buschauffeur Bert heeft al vaker meegewerkt aan de training Sterk op Reis.

Leerlingen oefenen met vragen of de tas van de stoel mag.

Veel vragen

De bus stopt op het busstation van Purmerend. Daar kunnen de leerlingen vragen stellen aan de chauffeur en aan de BOA. En vragen zijn er genoeg. Wat gebeurt er als je op het stopknopje drukt terwijl de bus nog rijdt? Rijd je iedere dag dezelfde route? Hoe hard mag een bus? Hoeveel kost een boete? En ‘Waarom groeten jullie chauffeurs elkaar toch altijd?’ De chauffeur en de BOA beantwoorden de vragen geduldig en met enthousiasme. Ze hebben beide al meerdere trainingen gegeven en maken graag tijd voor deze praktijkles. Chauffeur Bert: ‘Dit is belangrijk om te doen. En de leerlingen zijn bijna altijd enthousiast.’ BOA Daan: ‘Ik heb een kind met een kleine beperking. Dat is voor mij een motivatie om deze lessen te geven. De leerlingen stellen altijd verrassende vragen. Die van het groeten heb ik nog nooit eerder gehoord. Dus ook ik leer ervan.’

Diploma

Na de vragen wordt er nog één rollenspel geoefend. Iemand in de bus vragen of de tas aan de kant mag zodat de leerling kan zitten. Een spannende oefening, want het vraagt zelftrouwen en een gesprek met andere reizigers. Dus krijgen de leerlingen verschillende handvatten om de situatie aan te pakken. Ze kunnen bijvoorbeeld zwaaien om contact maken, of licht de schouder aanraken. Carla: ‘We oefenen dat iemand oortjes in heeft en de leerling eerst niet hoort. Of dat iemand slaapt. Allemaal situaties die in het echt ook voor kunnen komen.’ Ook hier krijgt iedereen een hard applaus. Zo versterken ze elkaars zelfvertrouwen en succesgevoel. Na alle vragen, oefeningen en de rit naar huis is het tijd voor een welverdiende diploma. De leerlingen krijgen er allemaal eentje. Er wordt nog een groepsfoto genomen voor de bus en dan is de training officieel afgelopen. Een geslaagde ochtend voor zowel de leerlingen als het OV-coach team.

OV-coach

De OV-coach is een project van de Vervoerregio Amsterdam. Iedereen vanaf twaalf jaar die zelfstandig wil leren reizen kan gratis gebruik maken van een OV-coach. Die coaches helpen je bij het plannen en oefenen van je reis. Zo kun je wennen aan het openbaar vervoer.

Ben je ouder dan twaalf jaar, woon je in één van de gemeenten van de Vervoerregio Amsterdam en wil je hulp bij het zelfstandig leren reizen? Vraag dan een OV-coach aan via ov-coach.nl of bel 020 308 45 00 (gratis). Op de website vind je ook informatie over de training Sterk op Reis.

Pas geleden werd bekend dat de OV-coach nog vijf jaar doorgaat [link]

Iedereen moet zelfstandig kunnen reizen. Het zou daarbij niet uit mogen maken of je een beperking hebt, hoe hoog je taalniveau of inkomen is en waar je woont. Daarom zetten wij ons in om het vervoer in onze regio voor ál onze inwoners en bezoekers bereikbaar te maken. En dat blijven we doen, want hiermee zijn we nooit klaar. In oktober, die begon met de week van de toegankelijkheid, laten we zien waarom dit zo belangrijk is en welke stappen we al hebben gezet met onze partners.