Afbeelding
dinsdag 12 februari 2019

Water vs. ijs in de Cuypershal

Renske van Bers

Nu de bouw een maand onderweg is, zijn we benieuwd hoe het gaat met de toekomstige Cuyperstrap. De trap zal een verbinding vormen tussen de historische, beroemde stationshal en de moderne metrohal, onder het Stationsplein. We gaan langs bij projectleider Dries van Heusden, gemeente Amsterdam.

Dat er gebouwd wordt, is in ieder geval niet te missen: de Cuypershal is voor een deel afgezet met bouwhekken. Dries: “Tja, dat hoort erbij. We proberen reizigers wel zo min mogelijk dwars te zitten door bijvoorbeeld niet overdag, maar tussen 9 uur ‘s avonds en 7 uur ’s ochtends te werken. Zodoende heeft het merendeel van de bezoekers in ieder geval geen last van de geluidshinder die het bouwen met zich meebrengt.”

Visual-Cuypershal

Artist Impression van een toekomstige Cuypershal. Het was lang niet zeker of de trap er zou komen, maar dankzij een flinke financiële injectie van de Vervoerregio komt hij er dan toch.

Ring of ice

Inmiddels is er gestart met het aanbrengen van vrieslansen in de grond. Dries: “Eigenlijk bouwen we nu eerst een soort ‘ring of ice’ om de plek van de trap heen. We drukken de buizen naast elkaar in de vloer, daarna hangen we in deze buizen slangen met gekoeld pekelwater zodat de grond rond de buizen bevriest. Op deze manier kunnen we het grondwater achter de vrieswand tegenhouden en in een droge situatie een fundering bouwen, waarin we later de trap en roltrap kunnen aanleggen. De plek waar we willen bouwen is ook een stuk natter dan we verwacht hadden, dus het is – hoe Hollands – een gevecht tegen het water dat we winnen met bevroren water.”

Geen stikstof

Wie deze site ook bezocht tijdens de bouw van de Noord/Zuidlijn, weet misschien dat de vriestechniek ook hier is toegepast. Ook toen werd er gebruik gemaakt van pekelwater. Waarom wordt er nu weer pekel gebruikt? Dries: “Hoewel het meer tijd kost voordat de grond bevroren is dan wanneer je gebruik maakt van stikstof, is deze manier van werken veiliger voor de omliggende constructies omdat het langzamer gaat en je geen extreme temperaturen toepast. Het zal nu ongeveer twee maanden duren voordat de grond voldoende bevroren is om de fundering aan te leggen.”

Trap-Cuypershal-1950

In 1950 was er ook al een ondergrondse verbinding, maar deze werd later gesloopt.

Geluids- en stofdichte werkbox

Twee maanden? Betekent dit dat er tijdens het vriezen dan niet gewerkt wordt? Dries: “Zeker niet. Dan gaan we aan de slag met de bouw van een grote geluids- en stofdichte werkbox. Deze maakt het mogelijk dat de bouwers straks ook overdag aan de slag kunnen, zonder dat de reizigers last van het geluid en bouwstof hebben. Het vriezen van de bodem en het bouwen van deze speciaal aangepaste bouwplaats vallen dus mooi samen.”

Handmatig

En als de grond bevroren is en de fundering is aangelegd, kan het graven beginnen. Toch? Dries: “Klopt. Of dat graven snel gaat? Nou nee. Omdat er maar zo weinig ruimte is, kunnen we geen gebruik maken van een graafmachine om de grond te verwijderen. Bovendien moeten we hier heel voorzichtig te werk gaan, omdat je niet de nabijgelegen tunnel van de Noord/Zuidlijn en constructieve onderdelen van het gebouw wil beschadigen. De grond wordt dus handmatig verwijderd en dat heeft tijd nodig. Het zal dus nog zeker tot het eind van het jaar duren, voordat de doorgang helemaal klaar is.”

Het komend jaar zullen we dit mooie huzarenstukje op de voet blijven volgen. Heb je vragen aan Dries? Stel ze hieronder.