Hoe moeilijk – of makkelijk – is het om anderhalve meter afstand te houden in de straten van een drukke stad als Amsterdam? Wetenschappers van de TU Delft en het AMS Institute ontwikkelden een ‘Social Distancing Dashboard’ om inzicht te geven.
woensdag 27 mei 2020
Hoe moeilijk is het om anderhalve meter afstand te houden in je eigen straat?
Hilde Postma
Bewoners bewust maken
Nu het drukker wordt in de stad en voetgangers en fietsers terugkeren naar de straten, kan het bewaren van anderhalve meter afstand in nauwe straten een probleem zijn – vanwege de manier waarop de openbare ruimte is ontworpen. De TU Delft en het AMS Institute ontwikkelden een ‘social distancing dashboard’ om inzichtelijk te maken waar er wel en waar niet goed afstand kan worden gehouden. Zo willen ze onder meer bewoners, die zich zo veilig mogelijk door de straten van de stad willen verplaatsen, bewuster maken waar dat makkelijk kan en waar dat moeilijker is. De kaarten zijn ook bedoeld voor beleidsmakers die beslissingen moeten nemen over volksgezondheid en stadsplanners die werken aan corona-gerelateerde interventies voor steden.
Startschot
Het Dashboard maakt stadsplattegronden die op straat- en wijkniveau laten zien of het mogelijk is om de afstand van anderhalve meter in de openbare ruimte na te leven. Het dashboard brengt een overzicht in kaart van verschillende factoren die daar invloed op hebben, zoals de breedte van voetpaden en de locaties van bushaltes. Het team van onderzoekers, onder leiding van assistent-professor van de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft en research fellow bij AMS Institute, Dr. Achilleas Psyllidis, gaf het startschot voor het project met een routekaart van Amsterdam. Meer dashboards zijn in de maak voor andere steden zoals Rotterdam, Delft en Den Haag.
Ook voor steden zoals Rotterdam, Delft en Den Haag zijn dashboards in de maak.
Foto: TU Delft/AMS InstituutHier kun je het Social Distancing Dashboard voor Amsterdam vinden.
Data-gedreven ontwerp
Om de breedte van de voetpaden automatisch in te schatten en in te delen volgens een risicoprofiel combineert het Social Distancing Dashboard gegevens vanuit meerdere bronnen: de Basisregistratie Grootschalige Topografie, het Centraal Bureau voor de Statistiek en OpenStreetMap. Het gebruik van deze hoge resolutie datasets maken het mogelijk om analyses uit te voeren op verschillende schaalniveaus. Variërend van postcodegebieden tot buurt-, wijk-, stads- en regionale niveaus.
Bewegen in de stad op afstand
Om op een voetpad te voldoen aan de 1,5 meter afstandsregel, zou het idealiter mogelijk moeten zijn dat twee mensen naast elkaar lopen in dezelfde of in tegengestelde richting zonder van het voetpad af te stappen. Dit betekent dat het voetpad minimaal 2,5 tot 3 meter breed moet zijn. Daarom kleuren veel straten aan de grachtengordel van het centrum van Amsterdam op de kaart rood. Een patroon wat voor veel van de kenmerkende smalle straten in historische stadscentra zal gelden, ook internationaal.
Kans
Chief Technology Officer van de gemeente Amsterdam, Ger Baron schrikt niet van het rood op de kaart, maar ziet hem als een kans: ‘Deze kaart visualiseert de uitdaging van bewoners om te leven in de 1,5 meter samenleving en de uitdaging van gemeentes en overheden om deze te ontwerpen. We kunnen deze kaart inzetten om straten die op de kaart rood en oranje gemarkeerd worden te vergelijken met de werkelijke situatie op straat. De data helpt ons bij het bedenken van interventies, nieuwe manieren om de openbare ruimte te organiseren en om op een transparante manier samen te werken met burgers en bedrijven.’
Overgangsfase
Dr. Psyllidis: ‘Deze COVID-19-crisis heeft opnieuw het belang van data aangetoond om besluitvorming te ondersteunen bij het ontwerpen van strategieën die steden en landen kunnen helpen bij de ‘overgangsfase’ naar een nieuwe werkelijkheid. Wij zijn van mening dat alle belanghebbenden in de stad moeten kunnen beschikken over instrumenten die kunnen helpen bij het maken van de juiste keuzes. Of dat nu op persoonlijk niveau is of op gemeentelijk niveau. Kennis is nodig om goede oplossingen te ontwerpen in de juiste context. Ons Social Distancing Dashboard project is een voorbeeld van hoe we kunnen bijdragen aan kennis en inzicht ten behoeve van besluitvorming over COVID-19 gerelateerde aanpassingen in de stedelijke planning.’
Vervolgstappen
Het doel van het Social Distancing Dashboard is om een overzicht te geven van verschillende aspecten die ervoor zorgen of er wel of niet aan de 1,5 meter afstandsregel kan worden voldaan. Het huidige dashboard bevat informatie over de breedte van de stoep en de locaties van het openbaar vervoer. Aangezien er meer factoren van invloed zijn, gaan de onderzoekers ook informatie opnemen over faciliteiten zoals supermarkten of andere locaties waar veel mensen komen. Daarnaast worden andere soorten data toegevoegd, zoals mobiliteitsgegevens en druktemetingen.
Automatische berekeningen
Het Social Distancing Dashboard wordt automatisch berekend, waardoor er een kleine foutmarge kan zijn. De Basisregistratie Grootschalige Topografie biedt de beste digitale kaart van Nederland, maar houdt nog geen rekening met nieuwe interventies die door verschillende gemeenten worden doorgevoerd om extra ruimte te creëren voor de 1,5 meter samenleving, bijvoorbeeld door het blokkeren van het autoverkeer op sommige plekken. Het onderzoeksteam is van plan om nauw samen te werken met geïnteresseerde gemeenten, om de gegevens te actualiseren en dichter bij de huidige praktijk te brengen.