Afbeelding
maandag 13 maart 2023

Waar weg en water elkaar raken

Jasmijn van Engelen

Woensdag 15 maart mogen we naar de stembus voor zowel de provinciale verkiezingen als de waterschapsverkiezingen. Wat er allemaal gebeurt bij de waterschappen vinden kiezers soms moeilijk voor te stellen. En dat de vervoerregio en de waterschappen elkaar tegenkomen al helemaal. Maar niets is minder waar. ‘Weg en water zijn nauw met elkaar verbonden.’ Aldus Daniël Jonkhout van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Drie waterschappen, één regio

Het gebied van de vervoerregio is verspreid over drie verschillende waterschappen: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), waterschap Amstel, Gooi en Vecht en waterschap Rijnland. Al die waterschappen zien er anders uit en hebben een ander bestuur, maar ze hebben een aantal taken gemeen. Deze taken zijn afval water zuiveren, sluizen en gemalen beheren zodat grondwater niet te hoog en niet te laag komt te staan en water ‘gezond’ houden, wat wil zeggen dat sloten en plassen de juiste combi van (voedings)-stoffen bevatten voor planten en dieren. Wat ze nog meer gemeen hebben? Ze moeten dijken en kades onderhouden. En daarom zijn sommige waterschappen ook wegbeheerder. En zo kruisen weg en water elkaar op verschillende manieren.

Klimaatverandering en grondwater

In ons gebied wonen we op veenland. Grondwater is bij de bouw en aanleg van infrastructuur zoals wegen en spoor een grote uitdaging. Zo ook op halte Rietlandpark. Jean-Philippe de Lannoy: ‘Omdat deze halte in een verdiepte ligging onder het grondwaterpeil ligt, is na een heftige regenval het water moeilijk weg te voeren en lopen de installatieputten van de lift en roltrappen vol met water. Hierdoor raken de liften en roltrappen defect. Dat heeft invloed op de toegankelijkheid van ons openbaar vervoersysteem. Water is dan ook een van de onderdelen waar we goed rekening mee houden bij de aanleg en verbetering van weg en spoor.’ Bijvoorbeeld bij het doortrekken van de IJtram naar IJburg. Daar wordt op een klein gebied druk gebouwd. De Vervoerregio houdt zich bezig met de bereikbaarheid van de regio en het waterschap Amstel, Gooi en Vecht is betrokken geweest bij het ontwerpproces van IJburg. Op de website valt te lezen dat ‘waterhuishoudkundige criteria een prominente plek’ kregen. Bijvoorbeeld door het ‘vasthouden van gebiedseigen water’ en ‘hoog opgespoten eilanden, om grondwaterproblemen te voorkomen’. Zonder waterschap dus geen extra lange tramlijn.

Halte rietlandpark, waar de lift en roltrap kapot ging door water overlast

Kaart van de ijtram die gaat rijden naar IJburg.

Kanalen en vaarwegen, een uitzondering

De Vervoerregio komt soms het (vaar)water tegen wat niet onder het waterschappen valt, namelijk vrachtverkeer en kanalen. Bijvoorbeeld bij de aanleg van een fietspad over het IJ en de tijdelijke pont op Zeeburgereiland.  Om de regio bereikbaar te houden denkt de Vervoerregio na over het verkeer over het water. Mark Degenkamp: ‘Als er meer vrachtverkeer over het water gaat, is er minder vrachtverkeer op de weg. In ons nieuwe beleidskader, het document wat vertelt wat belangrijk is voor de Vervoerregio in de komende jaren, kijken we hoe we dit kunnen aanmoedigen.’

Investeren in dijken, wegen en… fietspaden!

Maar waar werken Waterschap en Vervoerregio nou direct samen? Aan de weg natuurlijk! Het schoonhouden van water en het waterniveau op pijl houden klinken als logische taken van de waterschappen. Maar investeren in wegen en fietspaden niet altijd. Toch zijn een aantal waterschappen hier wel mee bezig. Vijf waterschappen in Nederland, waaronder Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, hebben namelijk wegen in hun beheer. Deze wegen liggen bijvoorbeeld tussen twee sloten in of op een dijk. De wegen en dijken moeten onderhouden worden en daar is het waterschap verantwoordelijk voor. Daarom kwamen de Vervoerregio en het Waterschap elkaar onlangs nog tegen bij het fietspad Nauerna (waarover binnenkort meer informatie, red.). Het HHNK is wel bezig met het beheer van deze wegen over te dragen aan gemeenten. Dan zijn zij nog wel eigenaar van de dijk, maar beheert de gemeente de weg die op de dijk ligt. Daniël Jonkhout, projectmanager bij HHNK: ‘Toch zullen water en weg nooit zonder elkaar kunnen. Als er scheuren in een dijkweg ontstaan, is dat vanwege de weg of de dijk? We zullen altijd met elkaar moeten samenwerken om dat op te lossen. Water en weg zijn nou eenmaal aan elkaar verbonden.’

Benieuwd waar vervoer en waterschappen elkaar raken? Neem een kijkje bij deze projecten: