Afbeelding
woensdag 4 augustus 2021

Voorzitter Vervoerregio: ‘Nieuwe vervoerder Zaanstreek en Waterland krijgt veel keuzevrijheid’

Hilde Postma

De Vervoerregio Amsterdam doet er alles aan om na corona het best mogelijke openbaar vervoer te krijgen in Zaanstreek en Waterland. Een reeks aan maatregelen moet er voor zorgen dat busvervoerders met een zo goed mogelijk bod komen om het openbaar vervoer in het concessiegebied te mogen verzorgen vanaf eind 2023.

Om inschrijvende vervoerbedrijven tegemoet te komen, heeft de Vervoerregio veel extra werk naar zich toegetrokken, zegt voorzitter Egbert De Vries. ´Het streven is dat alle bussen binnen de Vervoerregio in 2025 uitstootvrij moeten zijn. Aan die duurzaamheidsambitie willen we vasthouden. Maar voor een nieuwe vervoerder in Zaanstreek en Waterland kan het complex zijn om daar op korte termijn alles voor te regelen. Daarom ontzorgen we de toekomstige vervoerder met een reeks maatregelen. Dat bespaart de aanbieders tijd en geld – en we nemen hiermee ook veel onzekerheid weg.´

180 miljoen

Zo stelt de Vervoerregio onder meer 180 miljoen euro beschikbaar voor de aanschaf van een busvloot van zo´n 240 uitstootvrije bussen. ´Verder is de Vervoerregio ook bezig met het verwerven van de grond voor twee busremises: een in Purmerend en een in Zaanstad en het regelen van de netaansluiting. Als dit eind voorjaar 2022 klaar is, kan de toekomstige vervoerder zelf de bus stalling en laadinfra plaatsen, op een manier die efficiënt voor hem is.’

Voorzitter Egbert de Vries: 'De Vervoerregio wil vasthouden aan de ambitie vast dat alle bussen in 2025 uitstootvrij zijn. Maar voor een nieuwe vervoerder in Zaanstreek en Waterland kan het complex zijn om daar op korte termijn alles voor te regelen. Daarom hebben we een reeks maatregelen genomen om aanbieders te ontzorgen en hen tijd en geld te besparen. We nemen hiermee ook veel onzekerheid weg.´

Langere contractperiode

Bijkomend voordeel voor de nieuwe vervoerder is dat de contractperiode langer wordt. ‘Normaal is dat tien jaar, nu wordt dat ‘tien plus maximaal vijf’. Het betekent dat de vervoerder – bij goed functioneren – de garantie heeft dat hij nog maximaal vijf jaar extra kan rijden. Op die manier heeft hij meer zekerheid. Dat staat ook overigens ook gelijk aan de afschrijvingstermijn van de  bussen: die gaan vijftien jaar mee.’

Afgekapt

In 2019 – net voor de coronacrisis – was de Vervoerregio al bezig om het Programma van Eisen vast te stellen voor deze concessie. In 2020 werd de aanbesteding gestart. Maar toen kwam corona. ‘Dat was geen goed moment de aanbesteding door te zetten. Dus die is toen afgekapt.´ Om de reizigers toch goed vervoer te blijven bieden, regelde de Vervoerregio dat Connexxion in de Zaanstreek en EBS in Waterland met een noodconcessie nog twee jaar door konden blijven rijden. ‘We zijn daarbij wel geholpen door de regering die geld beschikbaar heeft gesteld. Dat zal ook in 2022 nog gebeuren ter overbrugging van de situatie. En ondertussen hebben wij nog twee jaar langer de tijd gehad om goed na te denken over hoe we deze concessie goed in de markt konden zetten.’

Overeind

Die concessie wordt gewoon én bijzonder, stelt Egbert de Vries in zijn werkkamer op het Amsterdamse stadhuis. ‘Bijzonder omdat we door corona een paar nieuwe stappen hebben gezet. Maar ook gewoon omdat in het Programma van Eisen nog steeds heel veel dingen staan die er in 2019 ook in stonden. De hoofdpunten van de concessie blijven dus overeind.’

EBS verzorgt het vervoer nog tot eind 2023....

... in Waterland

Samenvoegen tot groter gebied

Het eerste besluit is om Zaanstreek en Waterland samen te voegen. ‘Dat heeft vrij grote consequenties. Er rijden nu twee aanbieders, straks zal dat er nog maar één zijn. Het gaat dus om een veel groter gebied waar ook nog meer ontwikkelmogelijkheden zijn. Het samenvoegen maakt het ook makkelijker om een grotere samenhang tussen Zaanstreek, Waterland en Amsterdam te organiseren.’

Goed bereikbare haltes

Daarnaast zijn er de eisen die altijd worden gesteld aan openbaar vervoer: ‘We willen dat de haltes goed bereikbaar zijn voor reizigers. En de bussen moeten op tijd rijden. Daarbij leggen we de nadruk op doorgaande hoogfrequente lijnen. Dat is met name bij Waterland een van de krachtige kwaliteiten: als je in Broek in Waterland op de halte staat, kun je om de zoveel minuten met de bus naar Amsterdam.’

Doelgroepen

Verder wil de Vervoerregio verschillende doelgroepen goed bedienen: ‘Mensen die naar het ziekenhuis moeten, en nachtvervoer voor mensen die in het weekend uit willen en met de bus van Purmerend naar Amsterdam reizen: dat is een populair ritje. En we willen ook dat je als reiziger straks met je telefoon of bankpas in de bus kunt betalen.’

Connexxion rijdt deze twee jaar - tot eind 2023 - de noodconcessie in de Zaanstreek

Toeristen welkom

Ook wil de Vervoerregio in dit concessiegebied het vervoer voor toeristen meer promoten. ‘In Zaanstreek en Waterland komen redelijk veel toeristen. Voor hen is het stukken goedkoper om met de gewone bus naar Marken te gaan dan met een touringcar. En die touringcars willen we in het centrum van Amsterdam ook liever niet meer hebben, dus dat mes snijdt aan twee kanten. En als de toeristen ook met de gewone bus reizen, heb je meer mensen in de bus. Dan kun je meer bussen laten rijden, dat is voor iedereen fijn.’

Flexibel en wendbaar

Daarnaast wil de Vervoerregio ‘een flexibele en wendbare overeenkomst met de vervoerder’: ‘Iedere vier jaar moet die met een mobiliteitsplan komen waar hij nieuwe ontwikkelingen in mee kan nemen. Dus routes, haltes en frequenties kunnen in de loop van de concessie worden bijgesteld. De aanbieder neemt het initiatief daarvoor, maar de Vervoerregio moet wel akkoord zijn.’

Voorzitter Egbert de Vries: 'De Vervoerregio wil een flexibele en wendbare overeenkomst met de vervoerder. Iedere vier jaar moet die met een mobiliteitsplan komen waar hij nieuwe ontwikkelingen in mee kan nemen.'

Bijsturen

Het borduurt voort op ‘wat we hebben geleerd uit de concessie met GVB’, zegt De Vries. ‘Die zouden we gaan openbreken, omdat de doelen die we met elkaar hadden vastgesteld voor 10 jaar al eerder waren bereikt. Dan kun je dus nieuwe doelen stellen. Maar we hebben ook al de zekerheid dat de reizigersstromen zich de komende tijd zullen gaan ontwikkelen. In Purmerend en Zaanstad zullen gebieden verstedelijken; er worden nieuwe woningen gebouwd. Dan is het handig als je bij kunt sturen.’

Mobiliteitsmakelaar

De vervoerder krijgt ook een grotere rol als ‘mobiliteitsmakelaar’. Egbert de Vries legt uit: ‘We willen dat de aanbieders meer initiatief gaan nemen om te denken vanuit de keten. De vervoerder moet ervoor zorgen dat alle informatie goed wordt gedeeld via MAAS-diensten en dat reizigers goed kunnen overstappen – ook op andere vervoermiddelen. Busbedrijven kunnen daarmee ook meer aansturen. Ze kunnen bijvoorbeeld tegen deelfietsbedrijven zeggen: ga daar en daar deelfietsen aanbieden, dan linken we dat allemaal in onze apps.’

Meer vrijheid in keuzes

‘Het is aantrekkelijk voor inschrijvers dat je met de nieuwe mobiliteitsplannen andere accenten kunt zetten – en je ook nog eens mobiliteitsmakelaar bent. De nieuwe vervoerder krijgt dus een grote rol in het maken van keuzes. Dat maakt dat ik er vertrouwen in heb dat een behoorlijk aantal partijen zich gaat inschrijven’, zegt De Vries. ‘Dat is fijn, want daarmee kunnen we de reizigers goed vervoer kunnen blijven bieden. We hebben een hoge tevredenheidsscore in dit gebied en dat willen we graag zo houden.’