Afbeelding
dinsdag 13 september 2022

Projecten door de regio heen: hoe beslis je waar het budget heen gaat?

Jasmijn van Engelen

Door heel de vervoerregio wordt er hard gewerkt aan heel veel verschillende projecten. Kleinere projecten door alle gemeenten heen zoals de bussluis in Bovenkerk, de fietspaden Twiskeweg en herinrichting van de Julianastraat. Maar ook aan grote projecten draagt de Vervoerregio bij zoals ZuidasDok en de HOV-busbaan Aalsmeer-Schiphol Zuid. Een vraag die af en toe oppopt is: hoe wordt het budget over de projecten verdeeld? Worden er in iedere gemeente evenveel projecten gedaan? En wat nou als het ene project heel veel geld kost, gaat het andere project dan niet door?’ Een week voor Prinsjesdag is een mooi moment om te praten met Peter Silvis, projectbegeleider bij de Vervoerregio Amsterdam, en expert op het gebied van budgetverdeling over de vele projecten van de Vervoerregio.

Projecten door de regio heen

Om budget te verdelen over de verschillende projecten waar de Vervoerregio bij betrokken is, moet je wel projecten hebben om geld over te verdelen. Die zijn er gelukkig genoeg. Maar hoe raakt de Vervoerregio eigenlijk betrokken bij een project? Peter: ‘We hebben veertien gemeenten in onze regio en daarnaast partijen zoals bijvoorbeeld de provincie Noord-Holland en ProRail. Dat zijn er een hoop en dus hebben we de regio opgedeeld in drie gebieden Noord, Amsterdam en Zuid. Ieder gebied heeft een gebiedsregisseur. Dat is een collega die alles wat er voor de vervoerregio in dat gebied speelt een beetje in de gaten houdt. De gebiedsregisseur gaat eens in de zoveel tijd langs alle gemeenten in het gebied en vraagt dan: “Hebben jullie initiatieven die bijdragen aan de doelen van de Vervoerregio?” Als dat zo is, dan kunnen ze bij de Vervoerregio aangemeld worden en komen ze op een lijst met “mogelijke projecten waar de Vervoerregio aan bijdraagt.” Ook zijn er projecten, waar de Vervoerregio zelf het initiatief neemt.’

De busbaan bij de Zeddeweg. Dit is een voorbeeld van een kleiner project.

Beleidsdoelen

Voordat aan een project officieel wordt bijgedragen wordt beoordeeld in hoeverre ze voldoen aan de doelen van de Vervoerregio. Peter: ‘De Vervoerregio heeft een beleidskader mobiliteit. Dat is een document waar alle doelen van de Vervoerregio in staan. Bijvoorbeeld dat we het belangrijk vinden om fietsen te stimuleren. Zo’n beleidskader wordt eens in de zoveel tijd aangepast. Het bestuur kan daarnaast zeggen wat ze binnen het beleidskader extra belangrijk vinden. Peter: ‘In praktijk hebben we meer dan 300 projecten. Ongeveer tien procent van die projecten doen we zelf en de rest wordt door andere partijen uitgevoerd en dragen we aan bij.’

'We hebben meer dan 300 projecten'

Zelf doen of financiële bijdrage

Wat het verschil is tussen zelf doen en bijdragen? Peter: ‘Als we een project zelf doen zijn we opdrachtgever en voeren we het samen met de betrokken partijen uit. De regel is dat projecten die bijvoorbeeld complex in elkaar zitten, gemeentegrens overschrijdend zijn en de capaciteit van een bepaalde gemeente overtreft: daar kunnen we als Vervoerregio opdrachtgever van zijn. Een goed voorbeeld hiervan is de Uithoornlijn. Deze tramlijn is een complexe klus en overschrijdt de grens van de gemeenten want de tram loopt van Amstelveen naar Uithoorn. De andere manier is dat we bijdragen aan een project. Dat is meestal een bijdrage in financiën. Een gemeente of de provincie voert het dan uit, maar de Vervoerregio betaalt wel mee. En het project wordt altijd gekoppeld aan een project(bege)leider vanuit de Vervoerregio. Die houdt contact met de partijen over het project, behartigt de belangen van de Vervoerregio en checkt samen met financieel-technische collega’s of het budget goed besteed wordt.’

De aanleg van fietsbrug Noordhollandschkanaal in Amsterdam Noord

In iedere gemeente een project?

Zijn de projecten netjes verdeeld over de regio? Peter: ‘De projecten komen meestal binnen via de gebiedsregisseurs. In theorie zou het kunnen dat alle projecten in één gemeente vallen of dat een gemeente helemaal geen projecten heeft waar de Vervoerregio bij betrokken is. Maar in praktijk gebeurt dat niet. We werken met een Uitvoeringsprogramma Mobiliteit, waar alle projecten in staan, gesorteerd per gemeente. We hebben dus samen met de gemeenten goed zicht op welke projecten waar spelen.’

'In theorie zou het kunnen dat alle projecten in één gemeente vallen. Maar in praktijk gebeurt dat niet.'

Budget verdelen

Hoe zit het met de verdeling van het budget? Peter: ‘Dat is een goede vraag. Heel terecht vragen regioraadsleden soms “als een project nou miljoenen tekort komt, gaat ons nieuwe fietspad dan wel door?” Per jaar hebben we ruim honderd miljoen euro aan budget voor projecten. Als je alle kleine projecten bij elkaar optelt dan komt dat ieder jaar ongeveer op vijfentwintig procent van het budget uit. We willen niet in de situatie komen dat we tegen Aalsmeer moeten zeggen “helaas uw fietspad van drie ton kan niet doorgaan, omdat Amsterdam bijvoorbeeld een nieuwe metrolijn krijgt.” We leggen daarom de kleine projecten over de hele regio gebundeld ter besluitvorming aan ons bestuur voor. Dan geeft het bestuur dus in één keer akkoord op alle kleine projecten samen.’

Is er dan altijd genoeg budget voor alle projecten? Peter: ‘Dat wordt de komende jaren spannend. Als het nodig is, hebben we een methode om te prioriteren. Dan worden alle grotere projecten langs een checklist gelegd en gekeken hoe goed ze voldoen aan de doelen van de Vervoerregio, maar de politiek beslist uiteindelijk hoeveel budget er naar het Uitvoeringsprogramma en naar projecten gaat’.