woensdag 26 mei 2021

Onderzoek naar hyperloop voor drukke goederenroute

Hilde Postma

Het klinkt futuristisch: een hyperloop – een soort zweeftrein die zich als een capsule door een buizensysteem beweegt daarbij voortgestuwd door magneetkracht. Het is een concept waarmee in de toekomst zowel goederen als mensen kunnen worden vervoerd. Het idee komt van Tesla-ondernemer Elon Musk. Om in Nederland werkelijk mensen met een hyperloop te vervoeren: zover is het nog lang niet. Maar er komt wél een onderzoek naar een hyperloop voor de drukste goederenroute in Nederland – tussen Rotterdam en Amsterdam. De Vervoerregio doet mee aan een grote coalitie van zo´n dertig (inter)nationale bedrijven, overheden en netwerkorganisaties die een onderzoek naar de mogelijkheden hiervoor start.

Het gaat om een lagedrukbuis waarin goederen supersnel door Nederland of Europa kunnen worden vervoerd. De buizen worden vacuüm getrokken waardoor de capsules met snelheden van wel duizend kilometer per uur kunnen reizen. Ton Geuzendam, netwerkregisseur Logistiek van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en de Vervoerregio, legt uit: ‘In eerste instantie onderzoeken we de haalbaarheid van zo´n magneetzweefbaan voor het transport van goederen. Dat kan om verse goederen gaan, bijvoorbeeld groente en fruit – of om medische goederen. Daarbij denken we niet meteen aan gigantische snelheden van 800 km/uur; 120 of 150 zou ook heel mooi zijn. Het gaat er vooral om dat we een compleet nieuw systeem aanleggen met een nieuw vervoermiddel.’

Ingewikkeld

Twintig jaar geleden waren er (ondergronds) ook wat hyperloopachtige initiatieven rond de bloemenveiling van Aalsmeer en Schiphol, zegt Ton. ‘Die zijn toen niet van de grond gekomen; het was te ingewikkeld. De druk was ook nog niet zo groot om dit soort ideeën echt te ontwikkelen. Inmiddels is de urgentie groter om met oplossingen en systemen te komen die goed zijn voor het milieu. De tijd is rijp voor innovatieve oplossingen. Als we een hyperloop kunnen aanleggen, helpt dat om het aantal vrachtauto’s op de weg te verminderen. Het kan in de toekomst een mooie oplossing zijn voor emissieloos transport (zonder uitstoot van CO2), want er zijn bijna geen fossiele brandstoffen voor nodig. Op die manier helpen we de doelstellingen van de Klimaatakkoorden te bereiken. Vandaar dat er een grote coalitie van partijen bereid is om te investeren in het onderzoeken van zo’n hyperloop.’

Kinderschoenen

Het initiatief voor het onderzoek komt van Hardt Hyperloop. (Lees er hier meer over op het Smart Mobility Platform van de MRA) Het hele principe staat nog in de kinderschoenen, benadrukt Ton. ‘Er is nog niet echt iets geproduceerd wat op een echte hyperloop lijkt. In Amerika zijn al wel proefbuizen opgeleverd. In Groningen wordt nu ook een paar honderd meter proefbuis ontwikkeld om te testen of het werkt. En wij kijken dus of er tussen Amsterdam en Rotterdam zo’n buis kan gaan lopen. Daarbij zetten we in op goederen waarbij de winst groot is als ze snel vervoerd kunnen worden, zoals groente en fruit. Voor medicijnen kan deze vorm van transport ook interessant zijn. Voor grondstoffen die in grote partijen worden vervoerd, is het in eerste instantie minder geschikt. Deze zijn namelijk minder bederfelijk en dus minder afhankelijk van snel vervoer. Ook personenvervoer is hier nu nog helemaal niet aan de orde. Om mensen in een buis met hoge snelheden te vervoeren, moet eerst onderzocht worden hoe een mens daar fysiek en geestelijk op reageert.’ In de Verenigde Staten wordt dat onderzoek al wel gedaan: in november 2020 was de eerste bemande testrit in Las Vegas. Daarbij werd een snelheid van 170 kilometer per uur bereikt.

Haalbaar

Het voorbereidende onderzoek in Nederland moet in juli 2022 klaar zijn. Ton: ‘Dat moet antwoord geven op de vraag of het haalbaar is om zo’n systeem aan te leggen. Ook wordt nagedacht over de ruimtelijke inpassing: hoe en waar ga je zo’n systeem aanleggen? En er moet gekeken worden naar de kosten. De vraag is natuurlijk: wie gaat dat betalen? Zo’n nieuw systeem zal niet direct winstgevend of zelfs maar kostenefficiënt zijn – er moet dus een bovenregionaal belang zijn om het aan te leggen. Maar dat is er!’

Waardevol

De Vervoerregio kan op een waardevolle manier bijdragen aan het onderzoek, zegt Ton. ‘We willen binnen de MRA natuurlijk ook goede verbindingen leggen tussen Schiphol, Aalsmeer en de Port of Amsterdam. Daar moeten hub-achtige oplossingen komen: we willen een netwerk aan hubs ontwikkelen.’

Dashboards

Daarvoor ontwikkelt de Vervoerregio momenteel dashboards die logistieke stromingen in kaart brengen: ‘Waar rijdt wat? Wat wordt er vervoerd? Het is waardevol dat in beeld te brengen, dat was nog niet gedaan. Dan kun je ook bekijken wat er waar aan hubs nodig is. We kunnen dat soort bijdragen slim koppelen aan de ontwikkelingen rond de hyperloop. Dus met de Vervoerregio dragen we vooral bij met kennis en expertise!’