Afbeelding
donderdag 27 oktober 2022

Nieuwe Concessie Zaanstreek-Waterland: we nemen je mee in het nieuwe netwerk

Jasmijn van Engelen

De ‘concessie Zaanstreek-Waterland’ is gegund aan EBS. In gewone mensen taal: vanaf 10 december 2023 mag EBS het busvervoer in het gebied Zaanstreek-Waterland verzorgen. Ze hebben daar een dienstregeling en lijnennet voor gemaakt. Hoe ziet deze dienstregeling er uit? En waarom kwam EBS als beste uit de bus bij de aanbesteding? Je leest het hieronder.

Voor iedereen

‘Voor iedereen’ was de hashtag waarmee EBS zijn plannen indiende bij de Vervoerregio om de komende tien jaar in Zaanstreek-Waterland te rijden. De ‘voor iedereen’ staat voor: voor mensen (de reizigers), door mensen (personeel) en met mensen (partnerships met andere bedrijven en organisaties). Een mooie slogan, maar wat betekent dat in de praktijk? CEO Wilko Mol vertelt: ‘EBS is een mensenbedrijf. Met deze mensen maken wij openbaar vervoer. Dat doen we niet voor onszelf maar voor de reiziger. Met trotse en tevreden medewerkers en met partners bouwen we aan de mobiliteit van de toekomst. Onder het platform MEER+ zorgen we dat de deur-tot-deur reis zo makkelijk en soepel mogelijk wordt. Het busnetwerk dat we zelf rijden bestaat uit twee productformules: M-net en R-net lijnen. M-net lijnen lopen door heel het gebied  en R-net lijnen zijn de  sneldiensten.

Herman Brüheim, concessiemanager Zaanstreek-Waterland bij de Vervoerregio: ‘We zijn blij met het bod dat EBS heeft gedaan. EBS heeft een mooi lijnennet ontwikkeld en heeft alle vervoerkundige wensen ingevuld die in de aanbesteding zijn meegegeven, zoals bijvoorbeeld volledig uitstootvrij rijden. Daarnaast heeft EBS oog voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en heeft EBS afspraken met scholen gemaakt over het aanbieden van stageplekken. Ook aan reizigers met een mobiliteitsbeperking is gedacht. Alle bussen, ook die naar Amsterdam Zuidoost, zijn lage vloer bussen, zodat reizigers in een rolstoel of met een rollator makkelijk in kunnen stappen. EBS wil reis-assistenten inzetten. Dat zijn medewerkers die op station Noord en Centraal staan om reizigers informatie te geven en te begeleiden naar de bus. Daarnaast gaat EBS meewerken aan de OV-coach. Ze laten hiermee zien: voor iedereen betekent echt voor elke reiziger.’

Meer dan de basis op orde

EBS kijkt naar de wensen en behoeften van de reiziger. Uit onderzoek blijkt dat deze bestaan uit zogenaamde ‘dissatisfiers’ en ‘satisfiers’. Wilko: ‘Dissatisfiers zijn de dingen die we willen voorkomen. Je kunt het vertalen als ‘de basis op orde’. Als je bus op tijd rijd ben je niet persé blij. Je verwacht namelijk van een bus dat die op tijd komt. Als dat niet gebeurt ga je mopperen. Op tijd komen kan dus alleen het voorkomen van een dissatisfier zijn. Satisfiers zijn alle dingen waardoor je denkt: he, dit was een fijne reis, hier kreeg ik iets extra wat ik niet verwacht had.  Dit zijn bijvoorbeeld dingen als een oplaadpunt voor je telefoon in de bus of dat je bus perfect aansluit op je metro. Van deze dingen genieten reizigers alleen als de basis op orde is. Dus de komende vier jaar gaan we hard werken aan meer-dan-de-basis-op-orde, namelijk een extra plezierige reis.’

In de praktijk

Maar hoe ziet het netwerk er dan uit? Daar hebben ze een mooi schema voor gemaakt, wat er toch ietwat ingewikkeld uitziet. Daarom de volgende highlights.

M-net, blauw comfort

Voorheen reden twee ‘soorten’ bussen in het gebied: R-net lijnen en ‘andere’ bussen (in verschillende kleuren). Vanaf volgend jaar krijgen alle lijnen in het gebied die geen R-net lijnen zijn een herkenbaar blauw uiterlijk. Dat zijn de M-net lijnen. Waar staat de M voor? Wilko: ‘Dat mag iedereen zelf invullen, maar hopelijk zien reizigers er zoiets als meer-, mooi-, mobiliteits-net in.’ De M-net bussen krijgen hetzelfde comfort als de R-net bussen. Reizigers in heel het gebied krijgen dezelfde kwaliteit van vervoersmiddel kan verwachten. Er komen bijvoorbeeld temperatuurzones in. Wilko: ‘Waarom? Omdat uit onderzoek blijkt dat verschillende mensen verschillende wensen hebben. Sommige reizigers willen een warmere bus. Die kunnen voorin gaan zitten. Reizigers die een koelere bus willen kunnen achterin gaan zitten. Door alle lijnen een herkenbaar, blauw uiterlijk te geven en een fijne, rustgevende binnenkant hopen we dat reizigers ervaren dat reizen met het OV even prettig of zelf prettiger is dan reizen met de auto. We hebben bij het ontwerp van het interieur van de bussen deze keer niet naar het voertuig gekeken, maar juist naar wat de reiziger wil.’ hebben bedacht ‘wat wil de reiziger?’

De vraag of de M-net lijnen evenveel blijven rijden als de huidige ‘gewone’ bus lijnen is niet eenduidig te beantwoorden. Wilko: ‘Met een nieuw lijnennet wijzigen sommige nummers en routes die gereden worden. Een belangrijke verbetering is dat veel M-net lijnen vaker in het weekend zullen rijden. De lijn door Oostzaan gaat bijvoorbeeld in het weekend vier keer per uur rijden.’

De bekendmaking van de gunning aan EBS

R-net, vaak en ‘s nachts

Hoe zit het met de R-net lijnen? Het aantal R-net lijnen wordt minder. Maar ze gaan wel veel vaker rijden. In Purmerend bijvoorbeeld gaat het aantal R-net lijnen van 8 terug naar 4. Dat is met een reden gedaan. Joost Rienderhoff, lijnennet deskundige en al 11 jaar werkzaam bij EBS: ‘de R-net lijnen die overblijven zoals bijvoorbeeld lijn 306 en 394 gaan vaker rijden. Acht keer per uur door de week en ieder kwartier in het weekend. Het idee is dat de R-net lijnen die overblijven een goed alternatief zijn voor de R-net lijnen die wegvallen. Daarnaast gaan een aantal lijnen ook ’s nachts rijden. Zodat reizigers 24/7 de bus kunnen nemen. We hopen dat reizigers hierdoor weer meer het OV kiezen.’

Herman Brüheim: ‘R-net lijnen moeten aan vijf zekerheden voldoen. Twee  daarvan zijn frequent en snel – dus vaak- rijden. We zien dat in het huidige systeem niet alle R-net lijnen daaraan kunnen voldoen. In de nieuwe situatie kunnen alle R-net lijnen wel aan deze zekerheid voldoen. Dat maakt dat beter aan de verwachting van de reiziger voldaan wordt.’

Toeristenlijn en Ringlijn

Er komen nieuwe lijnen bij. In Zaanstreek en Waterland liggen mooie toeristische plekken. Om het toeristen makkelijker te maken en dus beter te spreiden door de regio komt er een Toeristenlijn  van Amsterdam naar de Zaanse schans en Volendam en weer terug  naar Amsterdam. Deze lijn verbindt de Zaanstreek en Waterland met elkaar. Zo kan er makkelijker van het ene gebied naar het andere gebied gereisd worden. Daarnaast komt er ook een ringlijn door Purmerend, de 101. Deze maakt een rondje in Purmerend zodat alle wijken onderling verbonden zijn en inwoners gemakkelijk naar het centrum of station kunnen.

Amsterdam Noord in plaats van Amsterdam Centraal

Het nieuwe lijnensysteem gaat meer focussen op metrostations Amsterdam Noord en Noorderpark. Daar kan de reiziger makkelijk een overstap maken op de Noord/Zuidlijn (metro 52). In het nieuwe systeem zullen nog maar drie bussen naar Amsterdam Centraal rijden 391, 305 en 314. Deze bussen worden zo gepland dat hun aankomsttijd op Amsterdam Centraal aansluit op de intercity naar Utrecht en de aankomsttijd op Noord aansluit op de metro.  Joost: ‘Als de bus goed aansluit op het vervolg vervoersmiddel is dat prettig voor de reiziger en het scheelt reistijd.’

Nieuwe woningen, nieuwe kansen

Al met al rijdt de bus vanaf 2023 vaker in Zaanstreek-Waterland. Een spannende stap om te zetten, want het aantal reizigers is sinds de Covid pandemie nog niet op het oude niveau, blijkt uit onderzoek. Toch durft EBS het aan. Waardoor? Wilko: ‘We zien dat op verschillende plekken in het gebied er veel huizen – en dus reizigers- bijkomen. We willen deze nieuwe bewoners laten zien: neem het OV in plaats van de auto. Daarnaast denken we dat als er een goed busnetwerk door het gebied rijdt, je als reiziger sneller de auto laat staan. Zo hopen we reizigers (terug) het OV in te verleiden.’

Zero emissie

De Vervoerregio heeft als doelstelling om in 2025 volledig uitstootvrij te rijden. Daar hoort een volledige elektrische aanbesteding bij. Dat was een van de eisen bij de uitvraag van de concessie. Alle R-net en M-net bussen zullen dus op elektriciteit rijden. Een hele mooie overwinning voor het klimaat. Gerard Slegers, Dagelijks Bestuurslid bij de Vervoerregio: ‘Met deze aanbesteding laten we zien dat we met de regio aanvoerder in duurzaamheid zijn. De concessie Zaanstreek-Waterland is een voorbeeld voor de rest van de regio en Nederland. Op naar 100% uitstootvrij OV.’