dinsdag 19 mei 2020

Metamorfose station RAI voltooid: ‘Fijn dat het zo licht is’

Hilde Postma

De metamorfose van station RAI is compleet. Na de opening van de fietsenstalling in maart van dit jaar is nu ook de integrale stationshal voor metro en trein van dit belangrijke ov-knooppunt verder uitgebreid. Hij heeft een lichte, ruime en transparante opzet, zodat de reiziger gemakkelijk en snel kan switchen tussen metro en trein, of naar de fiets.

‘Het is zo fijn dat het hier zo licht is´, zegt stallingsbeheerder Ernst. ´Ik heb al in veel stallingen gewerkt, altijd onder de grond. De hele dag in een donkere ruimte, daar word je niet vrolijk van. Maar hier voel ik me heel prettig!´

Glazen serre

´Kijk, we hebben de stalling aangepast en er een stuk aangebouwd´, legt projectmanager Wiebe Gielen van de gemeente Amsterdam Metro en Tram uit, terwijl we de stalling verder inlopen. ´Vroeger was dit een donkere stalling, sociaal niet prettig. Nu is hij open en licht, met een aangebouwde glazen serre. Dat is niet alleen fijn voor de beheerder, maar ook voor de mensen om wie het gaat: de mensen die hun fiets komen stallen. Ze blijven hier droog en uit de wind. Er zijn mooie materialen gebruikt en hij is mooi verlicht. En heel transparant. Dat was ook de visie en de wens van de architect – en die van onszelf. Het resultaat is een stalling met een verbeterde sociale veiligheid, waarin het aangenaam toeven is.

Transferfunctie

De stalling, die al in maart werd geopend biedt nu plek aan 1800 fietsen en 60 ov-fietsen. De stalling is bewaakt en voor de eerste 24 uur gratis. Hij bestaat uit twee lagen. De bovenste is nog even niet in gebruik, vanwege de coronacrisis. Maar zo laat Wiebe Gielen zien: ‘Aan het eind vind je een comfortabele trap naar het metrogedeelte. Daardoor heeft de stalling nu ook een goede transferfunctie. Je komt aanrijden, zet snel je fiets neer en je kunt daarna ook snel doorlopen naar metro en trein.’

´Een soort copypaste´

Het treingedeelte van de NS was al jaren geleden verbouwd. Het metrogedeelte is nu in dezelfde stijl doorgetrokken. De metrohal is nu twee keer zo groot geworden: met meer poorten, meer ruimte en meer lichtinval. ‘Het ontwerp voor de verbouwing van de metrohal hebben we door dezelfde architect laten doen als het NS-gedeelte. Het idee was om een soort copypaste te doen van het NS-deel; om zo meer eenheid te creëren. Dat was wel een uitdaging, want de vraag was of dat allemaal wel zou passen. Er is veel glas, staal en beton gebruikt. Dat zijn weinig flexibele materialen. Als iets niet past, dan las je er niet zomaar even een stukje aan. Maar het is toch goed gelukt – dat is wel gaaf.’ Hij laat zien: ‘De poortjes zijn uitgebreid en verplaatst. Ook de beheerdersruimte en de technische ruimtes zijn vernieuwd: daardoor is het een toekomst-vast station geworden dat aan alle technische eisen voldoet’.

Projectleider Wiebe Gielen: 'De metamorfose is goed gelukt; dat is wel gaaf!'

Flinke uitdaging

Tijdens de werkzaamheden kon er nog steeds gereisd worden via het ov-knooppunt. Dat was een flinke uitdaging met de bijna 29.000 reizigers per dag. Wiebe Gielen: ’We moesten samen met de aannemer voor een veilige transfer voor de reizigers zorgen, terwijl we met de verbouwing bezig waren. Camera’s, roltrappen, incheck-poortjes: alles moest het blijven doen. Daar zat echt de spanning: dit werk volbrengen terwijl reizigers nog steeds gebruik maakten van trein, metro en de tijdelijke fietsenstalling. Ik ga niet zeggen dat er totaal geen hinder is geweest, maar het was wel minimale hinder. Ik ben er wel trots op dat dat gelukt is!’

Theater van het reizen

Reizigers zullen in de ruime stationshal het kunstwerk van het kunstenaarsplatform Polly’s Pictureshow aantreffen, dat na de verbouwing pas echt goed tot zijn recht komt. Het kunstwerk siert de centrale wand van de hal en heeft als thema ‘het theater van het reizen’. De reizigers die het passeren maken er onderdeel van uit, als figuranten in het ruimtelijke en theatrale decor.

Betere oriëntatie

Op Amsterdam RAI zullen aankomende reizigers nu meer visueel overzicht hebben en zich beter kunnen oriënteren. De laatste jaren is het reizigerspubliek gegroeid; er komt onder andere veel internationaal zakenpubliek op zoek naar hotels aan deze kop van de Zuidas. Daarnaast zijn er ook andere eenmalige bezoekers: voor één van de beurzen in de RAI bijvoorbeeld. Voor hen is dat visuele overzicht erg belangrijk. Op dit moment is het stil op het station: door de coronacrisis maken alleen mensen die een noodzakelijke reis moeten maken gebruik van het station. Maar als er na 1 juni meer gereisd kan worden, dan zullen ze gebruik kunnen maken van een open, licht en vooral gastvrij station. Daarmee heeft station RAI de uitstraling gekregen die aansluit bij de ambitie voor ov-knopen aan de zuidkant van Amsterdam.

De renovatie en uitbreiding is uitgevoerd door Metro en Tram, onderdeel van de Gemeente Amsterdam, in opdracht van de Vervoerregio Amsterdam, ProRail en NS. In de voorbereiding en de uitvoering is de gemeente ondersteund door het ingenieursbureau Movares, tevens de architect van het ontwerp. De aannemer J.P. van Eesteren heeft de renovatie en uitbreiding gerealiseerd in samenwerking met Strukton die verantwoordelijk was voor de installaties.