Afbeelding
woensdag 25 maart 2020

Make-over voor station Lelylaan: ‘Mensen moeten zich hier weer veilig gaan voelen’

Hilde Postma

Station Lelylaan staat in de top vijf van onveiligste en minst prettige stations van Nederland. Hoog tijd voor een upgrade dus – en die staat ook op de planning voor het station waar de komende jaren een flinke groei aan reizigers verwacht wordt. Lisa van Hal van de gemeente Amsterdam en Camille de Luca-Schwartz van de Vervoerregio Amsterdam vertellen over de toekomstplannen: ‘Het belangrijkste is dat mensen zich hier weer veilig gaan voelen en dat het station onderdeel wordt van de omgeving’.

Gure wind

Er is veel mis met de situatie bij station Lelylaan, schetsen de twee, op een ochtend in februari terwijl een gure wind over het station blaast. De Luca-Schwartz:  ‘Als een toerist hier uitstapt, kan hij of zij echt het idee krijgen: waar ben ik? Ben ik terug in de jaren zeventig? Waar moet ik heen? Waar is de metro, waar is de tram, waar moet ik mijn kaartje kopen?’ Lisa van Hal van de gemeente Amsterdam vult aan: ‘Hij of zij kan het ook aan niemand vragen, want het info-punt van de NS bestaat al lang niet meer en die van GVB is inmiddels dicht’.

Lisa van Hal van de gemeente Amsterdam en Camille de Luca-Schwartz van de Vervoerregio Amsterdam: 'Er is veel mis bij Station Lelylaan. Maar na de verbouwing kan het fungeren als welkomstportaal van Amsterdam!'

Compact

Lelylaan is een compact station, zegt Camille de Luca-Schwartz. ´Het is heel erg klein. Als je het station goed kent,  stap je makkelijk en snel over: van metro en tram naar trein en andersom. Maar als je onbekend bent en uit het station komt, zie je niet makkelijk hoe je naar het tramspoor moet lopen´. Lisa van Hal wijst aan: ‘Er zit hier een blinde betonnen muur aan de straatkant – met een heel klein deurtje. Als je van de tram naar de trein moet, zie je ook niet in één oogopslag waar je naar toe moet. Je moet echt zoeken.’ Daarom zal het station de komende jaren een make-over krijgen: het wordt groter en transparanter. ‘De blinde wanden verdwijnen, de gevel wordt transparanter – en er komen aan de voorzijde twee ingangen: aan de linker-  en rechterkant. Als je straks vanaf de tram naar het station loopt, zie je een transparante gevel. Zodat je ziet waar je naar toe gaat en daardoor ook een veiliger gevoel krijgt.’ Een betere visuele relatie tussen de binnen- en buitenkant, waardoor het station ook weer onderdeel wordt van de omgeving: dat is het doel.

 

Artist impression: De gevel wordt transparant en het station zal straks meer deel van de omgeving zijn.

Meer loopruimte

De stationshal zelf wordt breder, leggen de twee uit: ‘Er komt meer loopruimte. Alle ‘technische ruimtes’ met kabels en leidingen moeten op één plek komen’, zegt Van Hal. De incheckpoortjes voor metro en trein komen in een lijn te liggen met duidelijk toegang tot metro en trein. ‘Daarmee wordt de rest van het station zo open mogelijk, waarbij het ook duidelijker moet worden voor reizigers welke kant ze op moeten.’

Beeld van de toekomstige stationshal: opener en breder, waardoor er meer loopruimte is.

Welkomstportaal

De uitbreiding is noodzakelijk omdat er meer reizigers verwacht worden de komende jaren, onder meer door de bouw van kantoren, scholen en woningen in de omgeving. Ook door de Airport Sprinter die vanaf 2023 acht keer per uur vanaf Amsterdam Centraal via Sloterdijk en Lelylaan naar Schiphol zal rijden, zal het reizigerspubliek groeien. Daarbij is de wens van de gemeente Amsterdam en de Vervoerregio dat Lelylaan een rol zal gaan spelen als  een soort welkomstportaal van Amsterdam: als het eerste station waar reizigers vanaf Schiphol uit kunnen stappen. ‘Hiervandaan kunnen reizigers verder reizen met tram, bus of metro. Dan wil je wel dat ze meteen een goede indruk van de stad krijgen.’

 

Station Lelylaan krijgt een tramkeerlus, waardoor in de toekomst ook meer trams zouden kunnen stoppen, naast lijn 1 en 17.

Tramkeerlus

Een belangrijke vernieuwing is dat er een keerlus zal worden aangelegd voor de tram. De Luca-Schwartz: ‘Station Zuid en Lelylaan zijn momenteel de enige stations zonder tramkeerlus. Dat is een manco in het netwerk, maar ze staan bij beide stations in de planning. Een tramkeerlus geeft meer mogelijkheden. Er zouden meer trams in de spits kunnen gaan rijden. Of er zou een tramlijn bij kunnen komen, naast tram 1 en 17 die daar nu al stoppen. Het zorgt voor meer capaciteit, ook voor de overstap. Het netwerk wordt daardoor ook robuuster.’

Als sardines in een blik

Er zal door de keerlus ook meer ruimte ontstaan voor de wachtende reizigers. ‘De liggen nu onder de metro-overgang. Daardoor voelt het krap aan, en is het ook donker. In de spits kun je je hier als sardines in een blik voelen. Maar met de tramkeerlus zal er een plein ontstaan, waarop het prettig wachten is’, zegt Lisa van Hal. De tramkeerlus moet voor eind 2023 klaar zijn.

Artist impression trameiland Oost.

Onveilig

De bedoeling is ook dat de AH-to-go weer deel gaat uitmaken van de stationshal. De ingang daarvan is nu achter de incheckpoortjes.  Camille: ‘Het personeel van de AH-to-go voelde zich hier niet veilig. Daarom hebben we de ingang aan de buitenkant afgesloten en is de AH alleen bereikbaar nadat je hebt ingecheckt voor de trein. Er werden de laatste tijd al geen sigaretten meer verkocht en er was ook  geen cash geld aanwezig om de AH onaantrekkelijk te maken voor overvallers’.

Op deze plek komt een nieuwe fietsenstalling van twee verdiepingen. Die zal groot, transparant en zo energie-neutraal mogelijk zijn.

Fietsenstalling

Volgend jaar zomer wordt ook gestart met de bouw van een NS-fietsenstalling, die de eerste 24 uur gratis is. Van Hal schetst het beeld: ‘De fietsenstalling wordt groot – met een verdieping – en transparant om de zichtlijnen met buiten te hebben. Die wordt ook bewaakt, en is alleen toegankelijk met een ov-pas. In 2023 moet alles klaar zijn. We gaan de fietsenstalling én het stationsgebouw zo energie-neutraal mogelijk inrichten. De ambitie daarbij is dat het het eerste station is waar helemaal geen gas wordt gebruikt’.

Bij het trameiland komt een lichtkunstwerk van Har Hollands dat een veilig en prettig gevoel moet creëren.

Adaptief

Met het oog op de toekomst wordt bekeken of het gebouw ‘adaptief’ gemaakt kan worden, zodat er een aan- of opbouw kan worden gemaakt, als het station in de toekomst nog verder uit moet breiden wegens drukte. Camille de Luca-Schwartz: ‘We bestuderen of een systeem mogelijk is waarbij wanden in dezelfde materialen kunnen worden vastgeklikt aan het bestaande gebouw: een soort lego-achtige constructie. In het kader van de duurzaamheid zou dat een goeie optie zijn.’

'Reizigers moeten nu onder de krappe
en donkere metro-overgang wachten. Maar met de tramkeerlus komt er een plein waarop het prettig wachten is’,

Lichtkunstwerken

Een lichtkunstwerk van Har Hollands (met lampen van verschillende kleuren die aan en uit gaan) moet gaan bijdragen aan het veilige en prettige gevoel. Die komt eerst op het plein aangrenzend aan de toekomstige tramkeerlus, maar soortgelijke werken zullen in een later stadium, als het goed is, op meerdere delen van het station te zien zijn.

Meer info via https://www.amsterdam.nl/projecten/cornelis-lelylaan/