maandag 17 mei 2021

Hovasz: vrij liggende busbaan met voorrang voor bus op rotondes

Hilde Postma

In Aalsmeer wordt hard gewerkt aan HOVASZ: de Hoogwaardige OV-verbinding tussen Aalsmeer en Schiphol-Zuid. Over deze vrij liggende busbaan zal een bus rijden die iedere 7 a 8 minuten langskomt en die – heel innovatief – voorrang krijgt op vijf van de zes rotondes over het traject van 4,6 kilometer dat momenteel worden aangelegd in Aalsmeer, Uithoorn en de Haarlemmermeer. ‘Er komt niet alleen een busverbinding, maar ook een doorfietsroute van vier meter breed’, vertelt projectleider Aalsmeer Carl Riechelman, die het ontwerp heeft voorbereid voor het besluit hierover in 2016. ‘Alles wat we hier doen, is een gewogen balans tussen de leefbaarheid, bereikbaarheid en veiligheid. Als alles klaar is, zullen we hier in Aalsmeer met een ruimer en veiliger gevoel kunnen bewegen.’

Alle plannen zijn een gevolg van het ‘afwaarderen van de oude N201’. Deze oude provinciale weg N201, een zeer drukke weg van Zandvoort tot Hilversum, liep dwars door de kernen van Aalsmeer en Uithoorn. ‘Dat zorgde voor veel overlast voor de inwoners en ook de doorstroming voor de verkeersdeelnemers was verre van optimaal.’ In 2006 werd daarom begonnen aan een omlegging tussen Hoofddorp en Mijdrecht, waarbij de N201 noordelijk van de woonkernen in Aalsmeer en Uithoorn gaat lopen. Daarbij is onder meer een tunnel onder de Ringvaart van de Haarlemmermeer (de Waterwolftunnel) en een aquaduct bij de Amstel aangelegd.

Omgenummerd

De oude N201 is door de provincie omgenummerd naar N196. Aannemer Dura Vermeer richt het deel dat door drie gemeenten loopt (over de Burgemeester Kasteleinweg in Aalsmeer, de Koningin Maximalaan in Uithoorn en de N196 in de Haarlemmermeer) momenteel helemaal opnieuw in. ‘Vroeger had je hier vier of vijf rijbanen door de dorpen heen’, vertelt Carl. ´Nu komen er twee rijbanen in verschillende rijrichtingen – met een vrije busbaan in het midden. De kruisingen worden bijna allemaal rotondes. Daarnaast komt een fietspad van vier meter breed. Over een deel wordt een fietsstraat aangelegd, tussen de Mensinglaan en de Zwarteweg. Daar mogen wel auto’s rijden, maar met een maximale snelheid van 30 kilometer. Dat geeft lucht aan de bewoners.’

Goede balans

Carl stuurt zijn auto langs de werkzaamheden, terwijl hij vertelt: ‘We zijn op zoek geweest naar een goede vorm om zowel de snelheid van de bus als de veiligheid en de leefbaarheid in een goede balans te brengen. We hadden in eerste instantie het idee om de bus prioriteit te geven door middel van kruisingen met verkeerslichten. Maar dan krijg je heel veel opstelvakken en ook veel asfalt. En we willen juist met de nieuwe inrichting het profiel van een laan realiseren, met bomen en groen. Dat kregen we niet voor elkaar met alleen verkeerslichten – wel met rotondes!’

Projectleider Carl Riechelman

Voorrang bus

Op vijf van de zes rotondes krijgt de bus voorrang: hij zal er straks recht door heen rijden. ‘We hebben ervoor gekozen om de bus niet te laten meerijden met het andere verkeer op de rotonde, maar om hem prioriteit te geven: hij kan rechtdoor over de rotondes rijden. Als de bus straks aan komt rijden, dan gaat er een belletje en springen de lichten op de rotonde op rood. Het andere verkeer moet dan even stil staan. Dat levert nauwelijks vertraging op voor het andere verkeer.’ Verkeer op de rotonde dat rechtdoor in dezelfde richting als de bus rijdt of rechtsaf slaat kan gewoon doorrijden als er een bus aankomt.

Sneller en gemakkelijker

Bij de Dorpsstraat komt een rotonde, net als bij de Aalsmeerderbrug, laat Carl zien. ’De rotonde op de Burgemeester Hoffscholtelaan en de Ophelialaan is inmiddels klaar. Hier komt een belangrijke route waarover het verkeer zijn weg kan vinden naar de nieuwe N201, die in noordwestelijke richting loopt. Deze verbinding zal in de komende jaren aangelegd worden (klaar in 2023). Doordat het verkeer die kant op wordt geleid, wordt het centrum van Aalsmeer ontlast.’ Tijdens de werkzaamheden wordt geprobeerd het verkeer ‘weg te drukken naar de nieuwe N201’, zegt Carl. ‘We merken wel dat het moeilijk is om een route uit het systeem van mensen te krijgen, als ze die al jaren nemen. Ook al is de nieuwe route sneller en gemakkelijker.’

Impressie fietstunnel Legmeerdijk

Tevreden

De rotonde Zwarteweg is al klaar en in gebruik genomen. Carl: ‘Daar krijgen we heel tevreden reacties over. Mensen merken dat ze vroeger bij de kruising met verkeerslichten altijd stonden te wachten op groen. Met een rotonde kun je bijna altijd doorrijden, de afwikkeling gaat veel soepeler!’ ‘Dit is een vrij druk en complex punt. Hier zit een school met veel kinderen die oversteken op tijden dat de school uitgaat en begint. Daarom hebben we hier toch voor een rotonde gekozen waar de bus gewoon meerijdt met het gewone verkeer. De bus geeft voorrang aan de schoolgaande kinderen: dat is de veiligste oplossing.’

Fietserstunnel

Hij vervolgt zijn weg naar de kruising met de Legmeerdijk. De weg maakt hier ‘een slinger naar Uithoorn’. ‘Onder de Legmeerdijk komt een fietstunnel voor fietsers, ze gaan onder de weg door en hoeven de zes rijbanen niet te kruisen. De fietstunnel is waarschijnlijk in de loop van het jaar klaar. Het deel in Uithoorn is al bijna klaar – en de meeste werkzaamheden duren tot de zomer.’

Busstation

Bij de Zwarteweg laat hij zien waar het nieuwe busstation komt. ‘Hier rijden eind 2021 de 171, 340 en de 357/358 (de bus naar Kudelstaart). Dit wordt echt een mooi, modern busstation waarvandaan de bussen elektrisch rijden met mooie fietsstallingen.’

Geluidsschermen van kokosmatten

Langs het traject komen op enkele plaatsen nieuwe geluidsschermen, vertelt de projectleider. Waar vroeger betonnen platen stonden, komen nu schermen van kokosmatten. Die worden met hedera beplant: dat geeft een ander beeld! Dat is ook goed voor de luchtkwaliteit: er zitten haakjes onderaan de hedera, die halen fijnstof uit de lucht. Langs de busbaan komt in het najaar een haag met bomen: dat is wat we langs het hele traject in Aalsmeer gaan zien. Het wordt groen!´

Het project HOVASZ is een samenwerkingsverband van de provincie Noord-Holland met de gemeenten Aalsmeer, Haarlemmermeer, Uithoorn en de Vervoerregio Amsterdam. HOVASZ wordt naar verwachting eind 2021 in gebruik genomen.