donderdag 8 juli 2021

Havenbedrijf maakt fietspaden veiliger met kantmarkering

Hilde Postma

In het westelijk havengebied zien de fietspaden er deze zomer opeens heel anders uit: ze zijn voorzien van een kantmarkering. Projectleider William Bos van afdeling Infra van Port of Amsterdam (oftewel Havenbedrijf Amsterdam) bedacht deze veiligheidsmaatregel en voorzag bijna 60 kilometer fietspad van deze bijzondere druppelmarkering. Eva Blokker van de Vervoerregio ging het resultaat bekijken. ‘Met de partners van Port of Amsterdam werken we altijd graag samen, projecten daar komen snel van de grond´, vertelt Eva.

Het Havenbedrijf wil collega´s en werknemers in de haven stimuleren met de fiets naar het werk te komen. De meeste medewerkers uit de stad komen uit zichzelf al op de fiets. ‘Maar ook mensen die in het omliggende gebied wonen, willen we zoveel mogelijk naar hun werk laten fietsen’, vertelt William Bos. ‘We zijn daar jaren geleden al over na gaan denken en zijn daarvoor naar de totale fietsbeleving gaan kijken: Waar komen de mensen vandaan? Wat zijn de hoofdfietsroutes, hoe wordt fietsen in het havengebied beleefd? In Zaandam wonen ook een hoop collega’s. Als zij fietsen, steken ze met de Hempont het water over. Ook wonen er mensen in Halfweg en Haarlem: die komen via de Westpoortweg en de Buitenhuispont, die ligt ten westen van Ruigoord.´

Verbeterpunten

Voor al die mensen wil Port of Amsterdam de fietsroutes aantrekkelijker maken, zegt William. ´We kijken ook naar de vraag waarom collega’s níet met de fiets gaan. Samen met Bram Nieuwstraten van de Vervoerregio heb ik een gesprek gehad met twee experts van de CROW – al fietsend in het havengebied. Zij waren met fietsstimulerende maatregelen bezig. Zij kwamen met twee verbeterpunten. De eerste was het aanleggen van slimme stoplichten – met een lus – zodat je een groene golf voor fietsers creëert.’ Eva vult aan: ‘Zodat fietsers niet hoeven te stoppen maar direct door kunnen rijden en ook het knopje niet hoeven in te drukken?’ William: ‘Ja! En voor de veiligheid adviseerden zij kantmarkering aan te brengen. Dat bestaat op autowegen al jaren. Maar op fietspaden wordt dat nog niet veelvuldig toegepast. Ik ben me daar in gaan verdiepen.’

Onderscheid

Hij vervolgt: ‘Alle fietspaden zijn rood van kleur. Maar als het pad direct naast een donkergroene berm ligt, kan het wel eens zo zijn dat het onderscheid tussen de berm en het fietspad niet goed opvalt, zeker als het donkere of regenachtige dagen in de winter zijn. Je kunt dan makkelijk met je fiets in de berm terecht komen en vallen.’ Een streepje aan de zijkant – een kantmarkering – zou je een duidelijker afscheiding tussen het asfalt van het fietspad en de berm kunnen maken en zo voor een betere geleiding kunnen zorgen, was het idee van William. ‘Je kunt je dan altijd goed oriënteren. Een kantmarkering op een fietspad hoeft echt maar een klein streepje te zijn. Zo doet het niet veel af aan de rijbaanbreedte. Je verliest er een aantal centimeters mee maar het is niet veel op een fietspad van 3.5 meter breed.’

Opstaand randje

‘Na de zomer ben ik daar weer goed over na gaan denken. Ik heb met een aannemer besproken: waar doen we het nou wel en waar niet? We zijn een rondje gaan rijden om dat et bekijken. Want er zijn ook fietspaden waar een tegelpad naast ligt met een opstaand randje. Dat geeft zelf al een scheiding aan, dus daar wilden we het niet doen. Maar uiteindelijk krijgen verder bijna alle fietspaden een kantmarkering – voor een extra stukje veiligheid.’

Glasparels

William vertelt dat het materiaal dat voor de kantmarkering gebruikt wordt een andere is dan de traditionele verfmarkering. ‘Het is een druppelmarkering of een long-dotmarkering. Vorig jaar zomer heb ik die voor de eerste keer toegepast op een rijweg. Hij is gemaakt van thermoplastisch materiaal. Materiaal dat bestaat uit zand, glasparels, bindmiddelen en titaniumwit wordt verhit in een grote tank waardoor het vloeibaar wordt. Vervolgens wordt het computergestuurd aangebracht met een auto en een speciale spuitmond.’ Die markering is tien centimeter breed en gemiddeld drie millimeter dik. ‘Er zitten glasparels in die reflecteren, dus als je met de auto over de weg rijdt, kun je het al van veraf goed zien.’

Long dot

‘De longdotmarkering op de rijweg is tien centimeter breed en bestaat uit vier streepjes (een soort uitgestrekte druppel) van 2,5 cm breed. De machine legt er vier naast elkaar met kleine ruimtes ertussen zodat het water weg kan lopen. Die kleine ruimtes ertussen bevorderen de zichtbaarheid. En je verbruikt daardoor ook minder materiaal (ongeveer dertig procent) dus het is beter voor het milieu.’

Voor de fietspaden wilde William een markering van 7,5 centimeter breed. ‘Daarvoor zouden dus drie druppels/streepjes nodig zijn in plaats van vier. Ik heb de aannemer gevraagd of hij niet een van de vier nippels van de machine kon dichtdraaien, zodat hij drie druppels over zou houden. Maar dat bleek niet te kunnen! Dus de slof – de kantmarkeringsspuit – hebben ze opnieuw moeten ontwikkelen – om drie streepjes naast elkaar te leggen.’

Uniek

Eva: ‘Dit is echt uniek, de Port of Amsterdam is de eerste die zo’n kantmarkering aanbrengt op fietspaden.’ William vult aan: ‘Ja, deze machine bestond al wel, alleen is de spuitmond om drie streepjes aan te brengen op ons verzoek ontwikkeld, die bestond namelijk nog niet. Eerst hebben we de maten van de fietspaden digitaal laten inmeten door een scanauto met camera’s. De data is vervolgens digitaal verwerkt op tekening, waarna de locaties van de kantmarkering in de machine zijn ingeladen (GPS). Eerst zijn er met wegenverf kleine stipjes neergezet; dat is de stuurlijn zodat je op de juiste plekken thermoplastisch materiaal aanbrengt. Deze stuurlijn is door een GPS gestuurde robot aangebracht. Dat is binnen een minuut droog, dus de weg hoefde ook niet afgezet te worden. De auto ging gewoon mee in het verkeer.’

Afstand tot de as

Bij het aanbrengen is er niet voor gekozen dat op een bepaalde afstand van de berm of het tegelpad te doen – maar vanaf een vaste afstand tot de as. ‘Het asfalt is op sommige plekken namelijk wat breder; op andere plekken is het smaller omdat er bijvoorbeeld wat gras overheen is gegroeid. Dus we hebben de kanten eerst helemaal schoon laten maken. En we hebben gemeten waar het fietspad het smalst is en wat de minimale maat is vanaf de as – dát hebben we genomen als standaardmaat. Als je dan de markering standaard twee centimeter naast de berm zou zetten, dan verschilt de afstand tot de as. Dat ziet er heel raar uit, dan is het net alsof het pad slingert.’

Reacties

Of William al reacties heeft gekregen op de kantmarkering? ‘Ja! De mannen die de kantmarkering aanbrachten, werden ook al aangesproken door fietsers. Zij vonden het geweldig. Dat was voor mij ook een bevestiging dat we goed bezig zijn.’

Verlichting

Eva: ‘Dit is een goede maatregel om de veiligheid te vergroten. Die veiligheid wordt ook vergroot door de aanleg van goede verlichting en vrij liggende fietspaden. Dat is belangrijk omdat er in het Havengebied veel vrachtverkeer rijdt. Daarnaast gaan we verder met de fietsbeleving: het plezieriger maken van de routes door plekjes aan te geven waar mensen kunnen stoppen bijvoorbeeld. Er zijn enquetes onder fietsers op deze routes gehouden en het blijkt dat sommige mensen wel zestig minuten onderweg zijn. Maar als mensen van punt naar punt kunnen rijden, dan ervaren ze dat soms niet zo.’

Herkenningspunten

William: ‘Dat klopt. We werken er aan mensen van A naar B te laten fietsen: van punt naar punt. De Bermbunnies op de Hemweg en de kunstobjecten langs de Westpoortweg zijn bijvoorbeeld van die punten. Als de route niet heel monotoon is, maar uit verschillende herkenningspunten bestaat, dan fietsen mensen prettiger.’

Routes

Zin om op de fiets te stappen en het havengebied te verkennen? De Port of Amsterdam stippelde verschillende routes uit. Zie:

https://www.portofamsterdam.com/nl/ontdek/beleef-de-haven/fietsen