Op Koningsdag is het weer als vanouds druk op straat. Helemaal in steden als Amsterdam. Tijdens zulke dagen kan het zijn dat in delen van de stad zo druk worden, dat bezoekers vast komen te staan of zelfs hun bestemming niet kunnen bereiken. Dan is een berichtje met tips om naar een ander gedeelte te gaan, bijvoorbeeld het Vondelpark, zeer welkom. Mick Werkendam, projectleider bij Gemeente Amsterdam en Maarten Peters van het MRA-platform Smart Mobility houden zich bezig met het managen van bezoekersstromen tijdens dit soort drukke dagen. Ze vertellen over het hoe en waarom van crowd management. Mick: ‘Tijdens Koningsdag komen er wel tweehonderd duizend bezoekers naar de stad. Dan werken we nauw samen met allerlei organisaties om alles in goede banen te leiden.’ Maarten: ‘Reizigers blijven altijd een vrije keuze houden in hun reis. Maar we hopen teleurstelling te voorkomen door niemand in een fuik te laten lopen.’
Waarom houden jullie je bezig met crowd management (het beïnvloeden met bezoekersstromen)?
‘We zien dat op hele drukke dagen of tijdens populaire events er soms teveel mensen tegelijk naar één plek komen’, vertelt Maarten. ‘Bijvoorbeeld zoals vandaag, op Koningsdag, of als er zowel in AFAS en de Ziggo Dome grote concerten zijn en tegelijkertijd Ajax speelt. Dan zijn er zoveel mensen op zo’n klein gebied en komt het verkeer vast te staan. Het kan zelfs tot gevaarlijke situaties leiden, bijvoorbeeld omdat hulpdiensten niet snel genoeg ter plaatse kunnen komen en er extra politiebeveiliging nodig is. Om dat te voorkomen moet je slim gebruik maken van tijd, ruimte en vervoersmiddelen. Dat is crowd management.’
Mick Werkendam: ‘Op koningsdag komen er tweehonderd duizend bezoekers naar de stad. Amsterdam loopt dan helemaal vol. Dit jaar is ’s avonds ook nog eens een concert van Metallica. Om te voorkomen dat zo’n dag uit de hand loopt moét je aan crowd management doen. Anders wordt de stad een chaos en kunnen er geen bezoekers meer naartoe of kunnen ze juist niet meer weg.’
Maarten : ‘Daarom hebben we de handen ineen geslagen en werken de Vervoerregio, MRA-platform Smart Mobility, provincie Noord-Holland, Gemeente Amsterdam en provincie Flevoland en twee consortia van marktpartijen en kennisinstellingen om oplossingen te bedenken.’
Hoe ziet crowd management er uit op Koningsdag?
Er zijn dan drie fases,’ zegt Mick. ‘ Vanaf heel vroeg in de ochtend zie je de stad vol stromen. Tot een uur of elf, want dan beginnen een aantal feesten en activiteiten. Daarna begint de fase dat er nog steeds bezoekers binnenkomen maar we de dagjesmensen en gezinnen proberen te verleiden om voor acht uur de stad weer te verlaten. Dan stoppen namelijk alle grote feesten en gaan alle feestgangers naar huis. Het is voor gezinnen met kleine kinderen prettiger om niet in die stroom feestgangers te zitten maar eerder naar huis te kunnen. Dan komt het ook niet vast te staan. Kortom: op de dag proberen we de hele dag bezoekers te spreiden over verschillende gebieden.’
Hoe doe je dat?
Mick: ‘In de eerste plaats door samen te werken! We hebben die dag een “operationeel mobiliteitscentrum” (OMC) in de Johan Cruijff Arena. Daar zit een team van zeven uur ’s ochtends tot twaalf uur ’s nachts, in shifts. Samen met een team van twaalf mensen van Politie, handhaving, de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio die verantwoordelijk is voor de geneeskundige hulpverlening bij zware ongevallen, rampen en crisissen (GHOR), de omgevingsdienst en verkeersregelaars. In dat OMC kijken we live beelden uit van hoe druk het is in Amsterdam. We kunnen daardoor heel snel schakelen en de juiste beslissingen maken. Maar het zit niet alleen in de samenwerking op de dag zelf. In de maanden in aanloop naar Koningsdag denken we heel goed na over hoe we de stad inrichten. We spreiden de feesten voor jongeren rondom Amsterdam, zoals in de NDSM-buurt in Amsterdam-Noord en in Amsterdam-Oost. Zo zijn in het centrum (onder meer in het Vondelpark) veel meer activiteiten voor gezinnen. We oefenen dilemma’s die op die dag kunnen optreden. We stellen enorme draaiboeken op en hebben intensief contact met alle partners. We kijken naar het openbaar vervoer en we maken scenario’s voor reizigers. Het is heel intensief, zeker in de laatste weken voor de dag zelf. Maar het is ook heel gaaf om te doen.’