Afbeelding
dinsdag 16 augustus 2022

Een schoner en prettiger station Lelylaan: een terugblik op RiConnect

Jasmijn van Engelen

Het project URBACT RiConnect is afgerond. Dit samenwerkingsproject tussen acht Europese metropolen ging in 2019 van start en is een succes geworden. Het doel van de deelname was, zoals hier gelezen kan worden: ‘samen met inwoners steden leefbaarder maken’. Nu het project afgelopen is, is het tijd voor een reflectie. Beleidsadviseur bij Vervoerregio Amsterdam Zahraa Jawad en buurtbewoonster Larissa Korporaal vertellen wat er allemaal is georganiseerd en welke lessen ze hebben geleerd. Larissa: ‘Het gaat allemaal om verbinding.’

Korte achtergrond

Zahraa: ‘RiConnect was een project van acht Europese metropolen: Barcelona, Porto, Manchester, Gdansk, Krakau, Parijs, Thessaloniki en Amsterdam. Het doel van het project was om mobiliteit en de omgeving beter op elkaar aan te laten sluiten, reizen van deur tot deur prettiger en veiliger te maken en de verdichting en functiemenging rond knooppunten te versterken. Nou, dat is een mond vol en best ingewikkelde taal. Bij ons was het een project met twee delen, die allebei over het beter en prettiger maken van station Lelylaan gingen. Reizigers ervaren dit station als het onveiligste station van Amsterdam. Ook buurtbewoners vinden het geen fijne plek.’

Larissa: ‘Klopt, het is grauw en voelt troosteloos.’

Zahraa: ‘Het station wordt in de toekomst verbouwd, maar het duurt nog even voor we daarmee beginnen. Daarom was het een goede plek voor het RiConnect project.’

Wat zijn de twee delen van het project die je noemde?

Zahraa: ‘Het eerste deel van het project bestond uit vier workshops waarbij bewoners vertelden wat er beter kan aan het station. Alle problemen rondom het station werden genoemd en bij ieder probleem werd een oplossing bedacht. Uit deze workshops kwam een groot thema naar voren: afval. Dus met dat thema zijn we aan de slag gegaan bij het tweede deel van het project. Dat was een “small scale action” oftewel een kleine actie of verandering rondom het station om het beter te maken.’

Interessant! Wat was jullie actie?

Larissa: ‘We hebben op 11 juni een buurtfeest met een schoonmaakactie georganiseerd genaamd ‘Schoon Lelylaan Feestje’ op het pleintje tegenover bar LELY. Er waren kinderactiviteiten zoals kinderprikbingo. Er was een afvalrace en een knutselworkshop, waarbij kinderen iets moois en leuks konden maken van het afval dat ze vonden rondom het station. Ook hadden we een wensboom, waarin buurtbewoners en andere bezoekers hun wens voor de buurt in konden hangen. Er was muziek en popcorn en koffie en thee met bellenblaas.’

Zahraa: ‘Ja oei, het bellenblaassop was per ongeluk in de waterkoker gegoten. Gelukkig kwamen we er achter voordat we thee hadden ingeschonken, haha.’

Klinkt als een goed feest. Wat wilden jullie bereiken met het buurtfeest?

Larissa: ‘Er is veel zwerfafval rondom het station en in de buurt. Een vieze omgeving vol afval schrikt af. Met zo’n omgeving voel je je niet verbonden. Dus wilden we de buurtbewoners meer betrekken bij het station én de omgeving rondom het station schoner maken. Kinderen zijn daarin een grote kracht. Het is belangrijk om als kind te leren: ik ben verantwoordelijk voor mijn omgeving. Daarom ben ik er op tegen dat scholen afvalprikken als straf uitdelen. Daarmee maak je de associatie “afval opruimen is stom en een straf” in plaats van “afval opruimen is leuk en we moeten met z’n allen de buurt mooi houden”.’

Was het feest een succes?

Zahraa: ‘Jazeker. Op het drukste punt waren er vijftig mensen. Maar de hele tijd kwamen mensen aanwaaien en gingen weer weg. In totaal zijn er meer dan honderd mensen geweest. En allemaal bewoners met verschillende achtergronden. Dat is mooi om te zien. Het feest is ook een versterking van de buurtnetwerken. Mensen die op het feest kwamen wilden ook op de nieuwsbrieflijst van Larissa. Zo komen bewoners in contact met elkaar door een buurtfeest. Dus ik ben heel tevreden met het resultaat.  Zeker omdat we weinig tijd hadden om het feest te organiseren. Toen ik dit project kreeg was er nog maar weinig tijd tot de deadline van het project. Daarom ben ik zo blij met de samenwerking met Larissa.’

Larissa: ‘Ik vond dit heel leuk om te doen. In drie weken moesten we een feest bedenken. Ik zit altijd vol creatieve ideeën dus dat was geen probleem, haha. Ik ben ook blij met de samenwerking met Zahraa en de studenten van Vooruit. Samen hebben we er een succes van gemaakt. De overheid wordt door veel bewoners gezien als heel groot en totaal niet flexibel. Maar bij de organisatie van dit feest bleek de Vervoerregio heel wendbaar. Als ik aangaf dat ik de flyers niet kon verspreiden, dan regelde Zahraa dat de flyers in een paar dagen bij meer dan 2.000 huizen rondgebracht werden. Als je kijkt naar wat we voor elkaar hebben gekregen in drie weken, dan is het feest een mooi succes waar de omgeving schoner van is geworden.’

Wat zijn lessen die jullie geleerd hebben van het project?

Larissa: ‘Wat ik bij dit feest zie en bij de andere activiteiten die ik organiseer voor de buurt is dat het zo belangrijk is om in gesprek te blijven met bewoners. De wens die het vaakst in de wensboom gehangen werd was “meer verbinding”. Als er grote veranderingen in de buurt komen waarbij bewoners niet echt hebben mogen meedenken, behalve een enkele bewonersavond, dan krijgen mensen het gevoel dat ze niks te zeggen hebben over hun omgeving. Dat geeft een afstand en daardoor ook een gevoel van onverschilligheid naar hun omgeving. Meer bewoners betrekken is een win-win situatie. Je krijgt meer informatie en bewoners denken sneller: oh dat zwerfafval ruim ik even op nu ik hier toch loop.’

Zahraa: ‘Ik heb geleerd dat de Vervoerregio zichzelf vaak ziet als een organisatie die gaat over (openbaar) vervoer, rails, stations, enzovoort. Maar de buurt rondom het vervoer is net zo belangrijk. Want je reis begint niet bij de bushalte, die begint bij je eigen deur. Dus een station kan nog zo goed OV aanbieden, een fijne omgeving is onmisbaar voor een prettige reis. Dat zag ik ook in Barcelona, waar ik de resultaten van ons project heb gepresenteerd. Alle andere steden hebben daar ook hun resultaten en small scale actions gepresenteerd. Dat geeft weer nieuwe inspiratie. Bijvoorbeeld een markt in de buurt van het station om levendigheid te brengen.’

Foto: Aran Tiepolo

Het project is nu afgerond, komt er nog een volgende stap?

Zahraa: ‘Jazeker. Want wat bewoners hebben bedacht en gezegd tijdens de workshops en de wensen uit de wensboom zijn natuurlijk niet voor niks geweest. Dat is allemaal belangrijke informatie voor de verbouwing van het station. Om het nieuwe station een prettige plek te maken waar buurtbewoners ook verbinding mee voelen. Dus die resultaten geven we in de vorm van een actieplan mee aan de projectleiders van de verbouwing.’

Larissa: ‘Het is belangrijk om het hier niet bij te laten. Bewoners hebben nu laten weten wat ze graag willen voor het nieuwe station en de omgeving, en voor het ontwerp van het station. En later moeten ze betrokken worden. Pas als je dat doet gaan bewoners zich verbonden voelen met hun omgeving en zorgen voor hun omgeving. Het draait altijd om verbinding.’