Afbeelding
dinsdag 23 augustus 2022

De Kerkstraat en Zuideinde zijn opgeknapt: meer ruimte voor fiets en een veiligere weg

Jasmijn van Engelen

Als twee slagaders lopen de Kerkstraat en Zuideinde door de gemeente Oostzaan. Ze sluiten op elkaar aan, het voelt eigenlijk alsof ze in elkaar overlopen. En het zijn de belangrijkste wegen door Oostzaan voor fietsers, bussen en autoverkeer. Dat is terug te zien in de cijfers: er zijn hier zo’n veertienduizend verkeersbewegingen per dag. Logisch dat het verbeteren van deze wegen nogal wat voeten in de aarde had. Twee jaar geleden werd begonnen met het opnieuw inrichten van het Zuideinde. Nu is ook de Kerkstraat aangepast. Een mooi moment om te kijken naar het resultaat.

Oorzaak: te hard rijden en verkeersonveiligheid

Reden om Zuideinde en de Kerkstraat aan te passen, was dat beide wegen een hoop te winnen hadden wat betreft verkeersveiligheid. En er werd hard gereden op de wegen. Een goede reden om bij het nieuwe ontwerp meer ruimte te geven aan de fiets, drempels te plaatsen en hier en daar meer groen te planten.

Luisteren naar Bewoners

Bij het ontwerp van de wegen konden bewoners meedenken. Met hun input is veel gedaan. Wim Wilms, projectleider bij gemeente Oostzaan, licht toe: ‘Bewoners zijn ervaringsdeskundigen in het gebied. Dus hebben we naar hun ideeën geluisterd. Er was een apart e-mailadres waarnaar bewoners al hun ideeën konden sturen. Iedereen kreeg een berichtje terug, ook als het idee niet door kon gaan of bijvoorbeeld te duur was. Bewoners hebben veel bijgedragen, bijvoorbeeld aan de locaties van parkeerplaatsen, lantaarns en groenstroken. En ze gaven aan dat de kruising met de Dors erg hoekig was voor fietsers. Daarom hebben we de weg aangepast en rijdt de fietser nu de laatste dertig meter op de rijbaan.’

Het oranje wegdek geeft aan dat de fiets hier voorrang heeft.

Lage drempels

Bijzonder aan de nieuwe inrichting zijn de lage drempels. Een standaard drempel is ongeveer tweemeter lang en tien centimeter hoog. De drempels die hier liggen zijn maar acht centimeter hoog en wel drie meter lang. Dat heeft twee redenen. Wim: ‘De bus 392 rijdt hier langs. Bij te hoge drempels kan je achter in de bus nog wel eens het gevoel krijgen dat je gelanceerd wordt. Dus dat moesten we voorkomen. En Oostzaan heeft veel vooroorlogse huisjes. Die staan op korte heipalen en ook nog eens in veengebied. Dus stel dat vijf grote mannen tegelijk voor de deur op en neer springen, voelen de bewoners van de huizen dat tot in hun slaapkamer. Een te hoge drempel waar zwaar verkeer over heen rijdt geeft teveel trillingen. Door de drempel langer en minder hoog te maken is dat prettiger voor de buspassagiers en de huiseigenaren.’

Doorstroom

Vervoerregio Amsterdam en gemeente Oostzaan werkten samen op het project. Voor de Vervoerregio was het belangrijk dat het openbaar vervoer kon blijven doorrijden. Projectbegeleider Chiel de Jager: ‘We zijn als Vervoerregio Amsterdam nooit heel happig op het verlagen van de snelheid van het OV, omdat dat invloed heeft op het gehele OV netwerk in de regio. Daarom is in het ontwerp een balans gezocht tussen plateaus, drempels en de weg die de bus aflegt. Zodat de bus door kan rijden én de verkeersveiligheid verbetert.’ Wim voegt hieraan toe: ‘We zijn met elkaar in gesprek gegaan over het gedeelte van de weg waar de bus dertig kilometer per uur moet rijden. Het bleek dat de bus op een groot gedeelte van dat stuk weg al dertig kilometer per uur reed omdat er meerdere haltes waren waar ze stopten er veel afslaand verkeer was. Door met elkaar erover te praten, hebben we een goede gezamenlijke oplossing kunnen vinden.’ Gerard Slegers, Dagelijks Bestuurslid van de Vervoerregio Amsterdam, beaamt dit: ‘In dit project hebben we de balans in het verenigen van de regionale en lokale belangen goed gevonden met als resultaat een duidelijker en meer veilig straatbeeld waar ook de bus zijn plek heeft.’

Waar mogelijk is er extra ruimte voor groen gekomen.

Spelen met weginrichting

Op de weg mag maximaal dertig kilometer per uur gereden worden. Dan wordt er in principe niet gehandhaafd,  want de weg moet dan voldoende snelheidsbeperkende maatregelen hebben (conform het model Duurzaam Veilig). Daarom is het ontwerp zo gemaakt dat het inspeelt op het gedrag van mensen. Met verschillende kleuren wordt aangegeven dat de snelheid verlaagd moet worden. En er zijn optische vernauwingen in de weg gemaakt om de snelheid te verminderen. Wim: Het is nog niet onderbouwd met harde cijfers, maar het lijkt erop dat er wel echt minder hard gereden wordt op de wegen. De echte gegevens meten we met verkeerslussen. We verwachten de eerste cijfers rond oktober 2022.’

Positieve ervaringen

Bewoners hebben twee jaar lang veel gemerkt van de overlast. De bus moest omrijden, de straat lag open en wegwerkzaamheden geven veel geluid. Toch kijkt Wim terug op een geslaagd project. ‘Met de aannemer hadden we afgesproken dat er iemand was die ging over de communicatie naar bewoners. Zodat bewoners wisten waar ze aan toe waren. Dat vonden we erg belangrijk. En we zien dat dat gewerkt heeft. Uit de enquête kwam terug dat we een dikke voldoende voor communicatie kregen. Dat is prettig. Daarnaast werden de werkers die buiten stonden in de watten gelegd door bewoners. Ze kregen vaak koffie en lekkers aangeboden.’

Laatste puntjes op de i bij de Kerkststraat

Nu de weg af is kan er gesproken worden van een succes. Wim: ‘De weg ziet er nu verzorgd uit. Hij is veiliger en prettiger om gebruik van te maken. Zelf ben ik erg blij met het regenboogviaduct bij de Kerkstraat. Het is de eerste van Nederland. Daar waren eerst twee bushaltes die we samengevoegd hebben waardoor mensen nu onder het viaduct kunnen wachten op de bus. Dan staan ze droog en alle kleuren geven het een vrolijke aanblik.’ Toch is er altijd ruimte voor verbetering. ‘We hebben kort geleden een spiegel geplaatst zodat buschauffeurs en vrachtwagens elkaar beter zien. Zo komen er altijd kleine dingen naar boven drijven bij het gebruik van de nieuwe weg. Dat hoort er bij. We blijven puntjes op de i zetten.’

Wethouder Dral, gemeente Oostzaan, is tevreden over de herinrichting van Zuideinde en de Kerkstraat. ‘We zijn als klein dorp met z’n allen – en daarmee bedoel ik onder andere de organisatie, KWS, andere aannemers, verkeersregelaars en de inwoners - erin geslaagd om twee projecten van groot formaat te realiseren en de wegen een stukje veiliger te maken.