Afbeelding
maandag 17 februari 2020

Cuyperstrap gaat met de afbouw de laatste fase in

Hilde Postma

Dit voorjaar zal hij eindelijk te zien zijn in de historische stationshal van Amsterdam CS: de Cuyperstrap. ‘Half maart wordt de box waarin gewerkt werd aan de Cuyperstrap geleidelijk ontmanteld: dat zal een leuk proces zijn. Als het langzaam uitpakken van een cadeautje’, zegt projectleider Dries van Heusden. De trap is een mooi cadeau voor de Amsterdammers en andere reizigers en een van de eerste tastbare resultaten van project De Entree. ‘Zover is het nog niet’, zegt Van Heusden, ‘maar we gaan de laatste fase in’.

Natuursteen

Want de ruwbouw van de Cuyperstrap is inmiddels klaar. Vorige week is de fase van de afbouw begonnen, vertelt projectleider Dries van Heusden, in zijn kantoor op de Prins Hendrikkade waar hij met collega´s aan het project ‘De Entree’ werkt. ‘In januari zijn we gestart, met het leggen van het hoofdkabelnet voor de kabels en de leidingen, voor het installatiewerk. En binnenkort starten we met de daadwerkelijke afbouw: het leggen van natuursteen op de trap en vloer, het plaatsen van de glaswanden en het hangen van de plafonds.’

 

Dries van Heusden: 'De trap staat boven op de Noord/Zuidlijn'.

Bouwen zonder dat reizigers het merken

Kijk, zegt Van Heusden, als hij even later naar binnen stapt in de box in het Centraal Station die de bouwplaats afscheidt van de publieksruimte. ‘Hier staan we dus in de bewuste geluids- en brandwerende doos. Hierdoor hebben we kunnen bouwen, zonder dat de reizigers er iets van merkten. Bouwers en passanten zijn volledig van elkaar gescheiden: het is hier net of het station weg is. Alles is hierlangs in en uit gehesen voor de bouw.’

 

Sneller en comfortabeler

Bovenaan de trap schetst hij het beeld van hoe de trap er straks uitziet, als hij is afgewerkt: ‘Hier rechts heb je de vaste trap. Links komt een roltrap, waarmee de reizigers vanuit de metrohal omhoog kunnen. In de toekomst zouden we de trap er nog uit kunnen slopen en er twee roltrappen voor in de plaats hangen. Maar vooralsnog komt uit onze rekenmodellen dat op deze manier veel mensen tegelijkertijd naar boven en beneden kunnen.’ Via de trap zullen haastige overstappers binnenkort sneller van de trein bij de metro zijn – en vice-versa. Daarbij blijven ze ook nog eens droog. ‘Sneller en comfortabeler dus’, zegt Van Heusden. Bijkomend voordeel is dat met de komst van de trap mensen via meer plekken naar de metro kunnen. ‘Daarmee verdelen we de drukte in en rond CS beter.’

 

 

'Rechts komt de vaste trap. Links de roltrap'.

Handshake

Maar eerst moet de trap nog worden afgewerkt. ‘We bekleden hem met beige natuursteen’, zegt de projectleider. ‘Ook de wanden tot beneden aan de trap worden van natuursteen.’ Dat natuursteen is terug te vinden in veel andere delen van het station, onder meer in de Cuyperspassage (de westelijke passage) van Amsterdam Centraal en in de trappen die vanuit zijtunnels omhoog gaan naar het eerste perron. ´Vanuit de stationshal ga je met de trap zes meter de diepte in, en loop je zo de metrohal in. In de aansluitende gang gaan de stijl en sfeer langzaam over in die van de metrohal, met dezelfde glaswanden, dezelfde vloertegels, dezelfde metalen plafondplaten.´ Een ‘handshake’, noemt Van Heusden het: ‘Een ontmoeting van twee vormgevingstalen. Iets soortgelijks zie je een niveau lager ook, waar een tussenvloer van de Noord/Zuidlijn over gaat in het perron van de Oostlijn. De tegeltjes van de Oostlijn lopen daar door, net als de vloer, terwijl het plafond in de stijl van de Noord/Zuidlijn is. Zo is dat in elkaar geweven. Een zelfde handshake krijgen we bij de Cuyperstrap ook.’

 

Van Heusden neemt samen met een collega een kijkje bij de bouwers.

Kwetsbaar kunstwerk

Als alles volgens planning gaat, zal de roltrap er eind februari of in de eerste week van maart worden ingehangen. ‘Die komt in twee delen, en wordt dan gekoppeld’. Half maart zal ook de doos worden afgebroken. ‘Eerst moet het kunstwerk eraf. Dat is echt een geslaagd project geweest: de NS heeft dat door een kunstenaar laten maken omdat ze de doos lelijk vonden. Het is heel mooi gebleven: het is niet beklad of beschadigd. Zo zie je maar: als je het maar kwetsbaar genoeg maakt, dwingt dat respect af.´

 

'Je hangt hier onder de vloer van het Centraal Station, die er ooit voor de Noord/Zuidlijn al uit is gehaald'.

Klus

Daarna zal de doos zelf worden verwijderd. ‘Dat is wel een klus, daar zijn we wel een maand mee bezig. Begin april moet hij helemaal weg zijn. Dat is wel spannend voor het publiek, die hebben anderhalf jaar niets gezien van die bouw. Maar als de doos weg is, dan zien ze opeens de trap. Een leuk proces.’

Van Heusden spreekt graag van ‘het trappetje’. Een understatement, weet hij, want: ‘Je ziet dat het bij elkaar toch een heel gebouw is, dat we hebben neergezet’. Hij omschrijft nog even hoe bijzonder de constructie is: ‘Je hangt hier onder de vloer van het Centraal Station, die er ooit voor de Noord/Zuidlijn al is uitgehaald. De oorspronkelijk fundering is er niet meer. Wat we daarvoor in de plaats hebben gemaakt, noemen we de tafelconstructie: hele grote betonnen balken waar nu de hele Cuypershal op staat. De Noord/Zuidlijntunnel is daaronder gelegd: Die is ingevaren via het IJ en hier afgezonken. Daarop hebben wij de Cuyperstrap gebouwd. We hebben daarvoor een gat gemaakt in de wand naar de Noord/Zuidlijn, die twee meter dik is. Dat gat is 9 bij 3 meter. Daaromheen is een muur van een meter dik aangelegd. We hebben er een bak in gemaakt: die helemaal in het water ligt. Maar je weet: als je een teiltje in het water probeert te duwen, dat dat niet lukt. Dus we hebben hem heel zwaar gemaakt, maar niet zo zwaar dat ie de bodem raakt. Eigenlijk drijft hij een beetje. Daarop is de Cuyperstrap gebouwd: die staat dus uiteindelijk op de Noord/Zuidlijntunnel, boven het perron gedeelte. Er hangen hier dus allemaal gestapelde constructies boven elkaar.’

 

 

Van Heusden: 'We moeten straks kunnen aantonen dat de trap 100 procent veilig is'.

Veilig

Ook als de Cuyperstrap helemaal af is, duurt het nog even voor hij echt gebruikt kan worden. ‘We moeten daarvoor nog een aantal stappen nemen. Het gaat daarbij vooral om veiligheid: wij moeten kunnen aantonen dat de trap veilig is voor de reiziger. Dat soort zaken kun je niet overhaast doen. Dat vergt tijd, en daarbij zijn wij weer afhankelijk van andere partijen.’

De Cuyperstrap is onderdeel van project De Entree, de herinrichting van de stadkant van het centraal station.

https://www.amsterdam.nl/projecten/entree-vernieuwing/deelprojecten/cuyperstrap/