Afbeelding
zondag 28 februari 2021

Rijden onder CBTC: ‘Voorlopig alleen op zondag’

Hilde Postma

Vandaag, zondag 28 februari, wordt het nieuwe metrobeveiligingssysteem voor het eerst gebruikt in de dienstregeling, en dus met reizigers aan boord. Gerard Scheffrahn, programmadirecteur Metro en Tram, gemeente Amsterdam: ‘We hebben daarvoor de zondag gekozen omdat dat de rustigste dag wat betreft het aantal reizigers is. Vandaag kijken we wat voor ervaring we met het systeem kunnen opdoen – en wat we daarvan leren. Een heel team is beschikbaar om te bekijken: treden er vertragingen op? Wat zijn andere ervaringen? Dat geheel gaan we vervolgens evalueren.’

Dat Amsterdam in zijn geheel overschakelt op een ander metrobeveiligingssysteem –  en dat dat een complexe operatie is – vertelden we van de week al. Gerard Scheffrahn, programmadirecteur Metro en Tram, gemeente Amsterdam: ‘Daarom nemen we het systeem ook stap voor stap in gebruik.’

Geavanceerd

De Noord/Zuidlijn rijdt al van begin af aan met metrobeveiligingssysteem CBTC ‘Communications Based Train Control’: een nieuwer en geavanceerder systeem dan op het oude netwerk wordt gebruikt. Voordat de Noord/Zuidlijn open ging, konden de projectorganisatie en GVB naar hartenlust dag en nacht oefenen en testen op een metronetwerk zonder dienstregeling en zonder reizigers. ‘Dat was natuurlijk heel handig.’

Live

Nu CBTC ook op de rest van het metronetwerk ingezet gaat worden, kon er minder uitgebreid getest worden dan op de Noord/Zuidlijn vanwege de normale dienstregeling. Gerard: ‘Toch testen we eigenlijk al jaren. Voor een groot deel merken reizigers daar niets van – want we doen dat meestal met simulatoren of live midden in de nacht. Dan hebben we van 1 tot ongeveer 4 uur ’s ochtends een paar uur dat de metrolijnen echt vrij zijn. We kunnen waardevolle dingen doen; maar toch kun je in dat tijdsvenster maar beperkt testen. We hebben daarom ook een aantal keer in het weekend wat langer getest – tot 09.30 uur ’s ochtends, zoals in het weekend van 30 en 31 januari. Die dagen zijn de metro’s voor reizigers iets later gestart met rijden. Daarmee hebben we al veel resultaat behaald, maar we kunnen nog kinderziektes tegenkomen als we het systeem in de praktijk gebruiken. Dat is onvermijdelijk.‘

Permanent

Maar vandaag wordt het systeem dus voor het eerst in gebruik worden genomen in de dienstregeling. Na vandaag wordt weer naar het oude, huidige, metrobeveiligingssysteem overgeschakeld tot een volgende zondag waarop onder CBTC wordt gereden. Gerard: ‘We rijden eerst alleen op zondagen met het nieuwe systeem. Daarna is het de bedoeling om het rijden met CBTC steeds verder uit te breiden – net zolang tot het zo goed is dat we het permanent kunnen gebruiken. Hopelijk is dat deze zomer. We nemen het nieuwe systeem dus stap voor stap in gebruik.’

Veilig

Over de veiligheid hoeven reizigers zich geen zorgen te maken. Gerard legt uit: ‘Natuurlijk is het veilig! Als we daaraan zouden twijfelen, namen we geen enkele reiziger mee. Er zijn ongeveer vijf instanties die apart naar het veiligheidssysteem hebben gekeken en het hebben goedgekeurd. Zo ook de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport, onderdeel van het Ministerie van I&W.’ via de GVB app.

Overlast

Gaat de reiziger er dan niets van merken? Gerard: ‘We kunnen overlast niet uitsluiten. Reizigers zullen de eerste maanden rekening moeten houden met kinderziektes. Dit kan variëren van fouten in de reisinformatie tot het uitvallen van een rit, het tijdelijk uitvallen van (een deel van) een metrolijn of zelfs – in een heel uitzonderlijke situaties – alle metro’s. Die zullen dan op stations tijdelijk stil moeten staan.’

Kinderziektes

Het hoort erbij, zegt Gerard: ‘Het in gebruik nemen van iets nieuws gaat altijd gepaard met kinderziektes. Of dat nu een nieuwe lijn is, nieuwe voertuigen of nieuwe software. Alleen door het daadwerkelijk te doen en meters te maken, kun je die oplossen. We rijden met nieuwe software waar ook de gebruikers, zoals de  verkeersleiders en bestuurders van GVB nog meer ervaring mee moeten opdoen. Juist door het systeem stap voor stap – gefaseerd en gecontroleerd – in gebruik te nemen, willen we de mogelijke effecten op de dienstregeling en dus op de reizigers, zo klein mogelijk houden.’

‘Zo kort mogelijk’

Mochten zich er verstoringen voordoen, ‘gaan wij er natuurlijk van alles aan doen om te zorgen dat dit zo kort mogelijk duurt’, benadrukt Gerard: ‘We doen er alles aan om de hele exploitatie zo goed mogelijk te laten verlopen.’

Data en verstoringen

De data waarop met het nieuwe systeem wordt gereden kun je vinden op de website van GVB: gvb.nl/metro.

Actuele reisinformatie en mogelijke verstoringen worden op de gebruikelijke manier en via de gebruikelijke GVB reisinformatiekanalen aangegeven. Voor vragen of opmerkingen staat de Klantenservice van GVB klaar. Reizigers kunnen ook een seintje ontvangen bij actuele verstoringen op hun favoriete lijn(en). Aanmelden hiervoor kan