Afbeelding
dinsdag 8 november 2022

De Noodlift op halte Rietlandpark

Jasmijn van Engelen

Een groot stalen gevaarte staat aan de kant van het perron bij halte Rietlandpark richting centraal station. Niet perse schoonheidsprijswaardig, maar wel stevig, in het zicht en bovenal: werkend. De noodlift op Rietlandpark waar dit artikel over gaat heeft een lange adem gehad voor dat het er stond. Een gesprek met Diederick van der Vegt, assetmanager bij GVB en Jean-Philippe de Lannoy, Ambtelijk Opdrachtgever Asset Management Railinfrastructuur bij Vervoerregio Amsterdam schijnt licht op deze noodlift en waarom dit zo’n complexe klus was om te klaren. Jean-Philippe: ‘Als we iets geleerd hebben, dan is het wel dat samenwerking heel belangrijk is.’

Wat was het probleem?

Waarom ging de oorspronkelijke lift kapot? Diederick: ‘Door het klimaat. Deze halte is gebouwd rond 2000-2002. Het gebied waarop de halte is gebouwd was ooit moeras. Dus de grondwaterstand is hier standaard heel hoog en loopt niet makkelijk weg. Als het regent komt het water in de opvangbak onder de roltrap en in de liftschacht terecht. In combinatie met het hoge grondwater staan zowel de lift als de roltrap continue onder water. De eerste set roltrappen op deze halte waren binnen-roltrappen. Dus die gingen vrij snel kapot. Toen zijn die vervangen voor een set 2e hands buiten roltrappen die bij Rijkswaterstaat vandaan kwamen. De lift is een hydraulische lift. Dat is een duur woord voor een lift die omhoog geduwd of naar beneden getrokken wordt met een pomp in plaats van een kabellift. Die pompbuis is doorgeroest omdat de buis constant in het water lag en dus ging de lift kapot.’

Kan de lift niet gemaakt worden?

Jean-Philippe: ‘Per 1 januari 2022 hebben wij de rol van opdrachtgever overgenomen van gemeente Amsterdam. GVB beheert de stations in opdracht van ons. Dus toen de lift kapot ging hebben we gekeken of de lift gerepareerd kon worden. Maar GVB kwam al snel tot de conclusie: het repareren is eigenlijk niet meer te doen dus we moeten de lift vervangen.

Diederick: ‘Het repareren van de lift kan in theorie, maar dat kost zoveel geld dat er beter een nieuwe lift in de schacht gezet kan worden. En daarbij, als je de lift zou repareren dan blijft het probleem van het vele water bestaan en roest de nieuwe, dure pomp van de lift mogelijk weer door en zit je opnieuw met hetzelfde probleem. Daarom kan er beter voor een nieuw lift gekozen worden, die niet hydraulisch is.’

Dan is natuurlijk de hamvraag, waarom is er niet gelijk een nieuwe lift gekomen?

Jean-Philippe en Diederick tegelijk: ‘Omdat een nieuwe lift een heel lange levertijd heeft.’

Diederick: ‘We hebben gelijk een belronde gedaan om te kijken hoe lang het zou duren om een nieuwe lift te leveren. Dat bleek allemaal minimaal 30 weken te zijn. De nieuwe lift in de schacht van de oude lift bouwen kost ook makkelijk 5 a 10 weken en voor je het weet ben je een jaar verder.’

Jean-Philippe: ‘Dat vonden we allemaal onacceptabel voor de reizigers om nog langer zonder lift te zitten. Dus zijn we gaan kijken naar een noodlift.’

Ging dat makkelijk, een noodlift vinden?

Jean-Philippe: ‘Het vinden van de bouwtekeningen was een klusje. Die lagen in het archief van de gemeente Amsterdam. En uiteindelijk waren de bouwtekeningen van het boven plateau niet gedetailleerd genoeg om te kunnen bepalen of het gewicht van de lift gehouden kon worden en de druk van de wind aankon. Dat was een domper.’

Diederick: ‘We hebben toen een constructeur ingehuurd om een berekening te maken of de lift op de vloer vastgezet kon worden. Daar hadden we gelukkig wel de tekeningen van ontvangen. Reco – het bedrijf waar de noodlift vandaan komt – had ergens anders eenzelfde soort lift verankerd aan de vloer staan. Dus er kon snel een rekensom gemaakt worden en het resultaat was positief. De lift kon stevig genoeg aan de grond vastgemaakt worden. Toen stond de lift er binnen twee a drie weken.’

Hoe bevalt de noodlift?

Jean-Philippe: ‘We zijn blij dat de halte nu weer voor alle reizigers toegankelijk is. Reizigers met een mobiliteitsbeperking of reizigers met een fiets hoeven nu niet eerst de tram aan de andere kan van het perron te nemen richting de volgende halte  en daar overstappen op de tram in de tegenovergestelde richting.

Diederick: ‘De lift doet het goed en dat is heel prettig. Wel zijn er qua toegankelijkheid nog wat aspecten waar verbetering op komt. Boven zit bijvoorbeeld een knop met braille, maar beneden niet. Ook is de loopbrug iets te smal om een goede draaicirkel te maken met een rolstoel. Dat wordt aangepast. Al met al zijn alle partijen blij met hoe de lift het doet. En mocht een vergelijkbare situatie in de toekomst op een ander station, halte of perron zich voordoen, dan kunnen we dankzij deze ervaring en samenwerking veel sneller een noodlift plaatsen.’

Nieuwe liften

Inmiddels is het inkooptraject voor de nieuwe liften gestart. Diederick: ‘GVB is een semi-overheidsorganisatie. Omdat de prijs van een nieuwe lift boven de twee ton is, moet er een inkooptraject gevolgd worden. Bij zo’n traject worden er meerdere offertes gevraagd. Zo gaan we verantwoord om met gemeenschapsgeld. We hopen dat we de lift voor het eind van het jaar kunnen bestellen. Dan worden ze eind volgend jaar geplaatst.’

Drie lessen van Rietlandpark

Het plaatsen van de noodlift op halte Rietlandpark heeft lang geduurd. Dat realiseren de Vervoerregio, GVB en Gemeente Amsterdam goed. Peggy Laurs, directeur realisatie en concern bij Vervoerregio Amsterdam, geeft aan dat er drie belangrijke lessen uit het project zijn getrokken:

  1. Blijf met elkaar in contact

Om deze lift neer te zetten moesten GVB, gemeente Amsterdam en de Vervoerregio nauw samenwerken. Maar werknemers hebben vaak zoveel op hun bord aan werkzaamheden dat als je elkaar niet letterlijk aan het jasje kan trekken, dit onnodig veel vertraging kan opleveren. Het is zoeken geweest naar de juiste technische informatie. Daarom is er bij alle drie de organisaties een toegankelijkheid coördinator aangewezen. Deze afvaardiging van de drie organisaties gaat helpen de vaart te houden in de samenwerking  op complexe dossiers als Rietlandpark.

2. Details doen er toe

Bij het plaatsen, installeren, testen en ingebruikname van een noodlift komt veel kijken. Het is hierbij belangrijk om ook de details in de gaten te houden. Vergeet bijvoorbeeld geen bordje met ‘lift kapot, nieuwe lift rechts’ te printen voor als de noodlift geopend wordt. Dat zijn kleine dingen,  maar die kleine dingen zijn erg belangrijk.

3. Zet de gebruikers centraal

Bedenk wie de lift gaat gebruiken. Een rondje met de leden van Cliëntenbelang gaf  veel belangrijke inzichten over de toegankelijkheid van de lift. Als er eerder een gesprek met hen was gehouden, waren een aantal van de aanpassingen die nu gedaan moeten worden al van te voren geregeld.