Langzaam aan raakt Nederland meer in beweging, nu de kinderen in het basisonderwijs weer naar school gaan en sectoren als kappers, schoonheidsspecialisten en andere mensen met een contactberoep weer aan het werk kunnen. Dit is een gevolg van het versoepelen van de coronamaatregelen. Het heeft uiteraard consequenties voor de drukte op de weg en ook voor het openbaar vervoer. Daarom hebben de ov-bedrijven samen met de opdachtgevers in het ov (zoals de Vervoerregio) en het ministerie van I & W gewerkt aan een ov-protocol. Hierin staan de maatregelen om verantwoord te kunnen reizen. Wat mogen reizigers en ov-personeel van elkaar verwachten? Hoe kun je je het beste gedragen om veilig te reizen? En welke maatregelen worden op stations, haltes en in de bussen, trams, metro’s en treinen getroffen?
Helder ov-protocol voor reizigers, ov-personeel en vervoerders
Openbaar vervoer blijft alleen voor noodzakelijke reizen
Openbaar vervoer blijft alleen voor noodzakelijke reizen. Reizigers worden opgeroepen zoveel mogelijk thuis te werken buiten de spits te reizen en drukke plekken te mijden.
Houd anderhalve meter afstand
De regel om anderhalve meter afstand te houden, blijft zoveel mogelijk van kracht op stations en bij haltes. Ook in de trein, bus, tram, metro en (veer)boot blijft voldoende afstand bewaren de norm. Dit kan alleen als het openbaar vervoer gebruikt wordt voor noodzakelijke reizen.
Mondkapje verplicht voor reizigers
Omdat 1,5 meter afstand in de trein, bus, tram, metro en (veer)boot niet altijd haalbaar is, is een mondkapje in het ov per 1 juni verplicht voor reizigers. Het gaat om niet-medische mondkapjes zonder filter (bijvoorbeeld van katoen) die de reiziger zelf moet verzorgen. Deze moet hij of zij vóór het instappen op moet zetten. OV-medewerkers krijgen van hun werkgever niet-medische mondkapjes. BOA’s die belast zijn met de handhaving op coronamaatregelen worden – net als politie – voorzien van een ‘coronakit’ met professionele maskers als extra bescherming bij incidenten.
Openbaar vervoer blijft ook na 1 juni bedoeld voor noodzakelijke reizen, zoals het vervoer van zorgmedewerkers.
Maximale dienstregelingen vanaf 1 juni
Vervoerders bereiden hun dienstregelingen voor vanaf 1 juni. Van 1 juni tot september rijdt een maximale dienstregeling. De verwachting is dat er gemiddeld zo’n 40 procent van de zit- en staplekken beschikbaar zal zijn. Bedrijven monitoren het gebruik regelmatig en dit kan leiden tot tussentijdse aanpassingen.
Chauffeur en trambestuurder afgeschermd
Onderzocht wordt om de plaats van de buschauffeur en trambestuurder af te scheiden met een spatschot. Deze afscheidingen moeten eerst goedgekeurd en veilig zijn. Dit wordt landelijk afgestemd met alle partijen en per ov-bedrijf met de eigen medezeggenschap. Als de chauffeur is afgeschermd, is voorin instappen ook weer mogelijk. Dit is waarschijnlijk nog niet gereed per 1 juni. Tot die tijd blijven reizigers achter instappen.
Ook in tram blijft voldoende afstand bewaren de norm. Dit kan alleen als het openbaar vervoer gebruikt wordt voor noodzakelijke reizen.
Maatregelen om afstand te houden
Het kabinet maakt afspraken met onderwijssectoren en koepelorganisaties van werkgevers om de toestroom van het aantal ov-reizigers te beperken en spreiding over de dag te realiseren. Daarnaast worden maatregelen genomen op stations, bij haltes en in de voertuigen. Zo worden toegangspoortjes bijvoorbeeld om en om opengesteld in verband met 1,5 meter afstand bij het in- en uitchecken.
Verschillende maatregelen in bus, tram, trein en metro
Ook in de voertuigen worden maatregelen genomen om reizigers te helpen voldoende afstand te bewaren. De maatregelen zijn aangepast aan het type voertuig. Dit betekent dat deze in een trein anders zijn dan in een bus, tram of metro. En dat er ook tussen bussen verschillen bestaan. Dit is maatwerk. De komende weken worden deze hulpmiddelen per vervoerder verder uitgewerkt en gecommuniceerd. Overigens zijn dit hulpmiddelen en blijft het de verantwoordelijkheid van de reizigers zelf om voldoende afstand te bewaren.
Het wordt maatwerk om de maatregelen aan te passen voor ieder type voertuig. Ze kunnen in een trein anders zijn dan in een bus, tram of metro of veerpont.
Werkinstructies voor ov-medewerkers
Vervoerders maken werkinstructies met afspraken over hoe medewerkers hun werk veilig kunnen doen. OV-personeel met klachten kan zich laten testen; net als docenten in het onderwijs. Er zijn voldoende testen beschikbaar. Per bedrijf worden de werkinstructies en de veiligheid voor de medewerkers uitgewerkt en met de medezeggenschap overlegd.
Gastvrij, servicegericht en verantwoord reizen
Ook in coronatijd willen de ov-bedrijven gastvrij zijn, waarbij service en verantwoord reizen het uitgangspunt zijn. Dat is dan ook waar ov-personeel zich op concentreert. Zoals het begeleiden van reizigers als zij instappen en plaatsnemen in het voertuig. Ze maken reizigers attent op de specifieke coronaregels, zoals afstand houden en het dragen van een mondkapje. Uitgangspunt is dat reizigers zich gemakkelijk aan de regels kunnen houden. Als het nodig is hebben BOA’s de bevoegdheid boetes te geven voor onvoldoende afstand houden en het niet dragen van mondkapjes.
Uniforme maatregelen en maatwerk waar nodig
Het protocol is een levend document. Bedrijven blijven monitoren hoe het gaat en wat er eventueel extra nodig is. Het belangrijkste uit het protocol is dat gestreefd wordt naar uniforme maatregelen in het openbaar vervoer. En dat maatwerk geleverd wordt waar nodig, dit wordt uitgewerkt per vervoerder.